In 2007 kocht de Stichting Utopa het Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinderhuis van de gemeente Leiden met de verplichting tot restauratie. Na een omvangrijke en kostbare restauratie werd in 2010 het aloude Weeshuis aan de Hooglandse Kerkgracht in Leiden geopend als het Utopa-Weeshuis/Kinderrechtenhuis. Het publiek is sinds juni 2018 in de gelegenheid om dit prachtige gebouw ook van binnen te bekijken door een bezoek aan de tentoonstelling De Wezen Spreken.

Aan de hand van voorwerpen, afbeeldingen, gesproken tekst en het gebouw en het interieur worden leven en werk van de weeskinderen én van de regenten getoond.
De tentoonstelling is geopend op woensdag, donderdag en vrijdag van 13.00 tot 16.30 uur. De toegang is gratis, inclusief een uitgebreide tentoonstellingsgids. Voor een rondleiding in de Regentenkamer (op woensdag om 13.30 uur) is aanmelding vooraf nodig via de website van het Weeshuis: www.utopa-weeshuis.nl. Algemene en uitgebreide informatie over ontstaan en doelstelling van de Stichting Utopa staat op de website www.utopa.nl.

(NB. De tentoonstelling is i.v.m. de vakantieperiode gesloten op vrijdag 17, 24 en 31 augustus 2018 en op woensdag 3 oktober i.v.m. Leidens Ontzet)

Vereniging Eigen Huis steunt eigenaren van rijksmonumenten en hun belangenverenigingen in hun bezorgdheid over het voortbestaan van voldoende financiële regelingen voor het onderhoud van hun erfgoedwoning. 

De aftrekregeling voor rijksmonumenten wordt mogelijk vervangen door een beperkte subsidieregeling. Vereniging Eigen Huis is van mening dat de huidige regeling juist uitstekend voldoet. Dit blijkt ook uit de recente evaluatie, die in opdracht van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is gemaakt. ‘Het huidige stelsel is op orde en de financiële middelen worden doelmatig ingezet’, is de belangrijkste conclusie uit de evaluatie. De vereniging heeft haar zorgen gedeeld met de Vaste commissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Eigenaren van rijksmonumenten hebben zware instandhoudingsverplichtingen die staan beschreven in de Erfgoedwet. Deze onderhoudsverplichtingen zijn veel specifieker en kostbaarder dan die voor een reguliere huiseigenaar. Daarom moet deze groep eigenaren er op kunnen blijven rekenen op dat het Rijk voldoende middelen ter beschikking stelt om hun erfgoedwoning op het gewenste kwaliteitsniveau te houden. Met een in omvang gelimiteerde subsidieregeling is die waarborg onvoldoende.

Wilt u de petitie tegen de vervanging van de huidige regeling tekenen, dan kan dat hier.

Afbeelding: Rijksmonument Herengracht 14, Leiden

juni 2018 - Tijdens de jaarlijkse vrijwilligersborrel van de HVOL heeft voorzitter Rens Heruer het Leidse Lakenloodje uitgereikt aan Bart Devilee. Bart is al jaren een stille kracht in de vereniging, die altijd klaarstaat om een bijdrage te leveren. Hij is actief in het promotieteam en is ook betrokken bij de voorbereidingen van de diesviering. Daarnaast is hij een trouw bezorger van de Jaarboekjes.
Mensen als Bart zorgen ervoor dat een vereniging soepel blijft draaien. Je ziet ze niet op de voorgrond, maar hun waarde is onschatbaar. Het Lakenloodje is een teken dat hun inzet gezien wordt. De HVOL dankt Bart voor alles wat hij in de voorgaande jaren voor de vereniging heeft gedaan en spreekt de wens uit dat hij dit nog lange tijd mag blijven doen.

juni 2018 - In de afgelopen maanden mocht de HVOL weer een aantal nieuwe bedrijfsleden verwelkomen. Wij danken onze nieuwe en natuurlijk ook onze trouwe oude bedrijfsleden voor hun aandacht voor en bijdrage aan de doelstellingen van onze vereniging.

1 juni 2018 - Op zaterdag 9 juni vindt in de Pieterskerk om 19.00 uur het concert 'Schuyt en de Leidse koorboeken' plaats. De uitvoerenden zijn het blokfluitensemble Praetorius en een projectkoor onder leiding van Geerten van de Wetering. Tijdens het concert staat de relatie tussen Cornelis Schuyt en de beroemde Leidse koorboeken centraal.

De Leidse koorboeken geven een uniek kijkje in de muziekpaktijk in de Pieterskerk in de zestiende eeuw. Muzikaal gezien was men zeer internationaal georiënteerd, maar ook de lokaal actieve componisten zijn erin vertegenwoordigd.

Schuyt heeft de muziek uit de koorboeken ongetwijfeld gekend en gebruikt, en zijn muzikale ontwikkeling zal er mede door gevormd zijn. In het programma wordt de muziek van de lokaal actieve componisten in het perspectief van de internationale inhoud van de koorboeken geplaatst.

In de pauze van het concert wordt de door kunstenaars Sam Gobin en Nina Kleingeld vervaardige plaquette voor Cornelis Schuyt onthuld. Deze wordt geplaatst op de toegangsdeur naar het historische Van Hagebeerorgel. U kunt via de crowdfundingsactie 'een duyt voor Schuyt' nog steeds bijdragen aan de financiering van deze plaquette.

De normale toegangsprijd voor het concert is 20 euro. HVOL-leden die 's morgens de lezing van Erik Jas in de Lokhorstkerk hebben bijgewoond krijgen op vertoon van hun lidmaatschapskaart 5 euro korting en betalen slechts 15 euro.

Ook de HVOL moet aan de nieuwe Algemene Verordening Gegevensbescherming voldoen die vorig week van kracht is geworden. In onze privacy statement leest u hoe wij met uw persoonsgegevens omgaan. 

26 mei 2018 - Het heeft 350 jaar geduurd, maar nu is die er dan eindelijk; de Boerhaaveroute. Voortaan kunnen fietsers en wandelaars in de voetsporen treden van Herman Boerhaave, de arts, anatoom, botanicus, scheikundige en onderzoeker, die zijn stempel heeft gedrukt op deze regio.

mei 2018 - De Boerhaave Biografie Prijs is een initiatief van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen en Rijksmuseum Boerhaave en sluit aan bij het toegenomen belang van het genre ‘biografie’ in de wetenschapsgeschiedenis. Hij wordt iedere drie jaar uitgereikt. In 2012 ging de prijs naar Kees Schuyt, auteur van 'Het spoor terug: J.B. Charles / W.H. Nagel 1910 - 1983' (Balans, 2010) en in 2015 naar Patricia Faasse, auteur van 'Een beetje opstandigheid. Johanna Westerdijk. De eerste vrouwelijke hoogleraar van Nederland' (Atlas Contact, 2012).

Vijf auteurs zijn nog in de race voor het winnen van de Boerhaave Biografie Prijs 2018 voor de beste Nederlandse biografie over een wetenschapper. Juryleden Prof. dr. H.F. (Floris) Cohen, Prof. dr. D. (Douwe) Draaisma en Prof. dr. J.P. (Jan) Hogendijk, selecteerden na rijp beraad uit dertien nominaties een shortlist van vijf titels. Het gaat om biografieën over wetenschappers, gepubliceerd in de periode 2015-2017. De shortlist bestaat uit:

- Arie Berghout, Heer en meester aan het ziekbed. Leven en werk van Isidore Snapper (1889-1973). Internist (Boom, 2017)
- Martijn van Calmthout. Sam Goudsmit. De zoektocht naar de atoombom van Hitler (Meulenhoff, 2016)
- Herman de Liagre Böhl, Miskotte. Theoloog in de branding, 1894-1974 (Bert Bakker, 2016)
- Elisabeth Lockhorn, Andreas Burnier: metselaar van de wereld (Atlas Contact, 2015)
- Jaap Verheul, De Atlantische pelgrim. John Lothrop Motley en de Amerikaanse ontdekking van Nederland (Boom, 2017).

Hoofdpersonen in deze boeken zijn arts, natuurkundige, theoloog, criminoloog en historicus. Vijf titels van vier verschillende uitgeverijen. De winnaar van de Boerhaave Biografie Prijs 2018 wordt op vrijdag 2 november tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Haarlemse Hodshon Huis bekend gemaakt. Hij of zij ontvangt een originele Boerhaave-medaille (naar een stempel uit 1869) en een geldbedrag van € 2500,-.

In het tweelingpand Haagweg 198 en 200 (huidige nummering) zijn twee stenen ingemetseld die eraan herinneren dat op 23 augustus 1923 twee jongetjes van één jaar oud, Pieter J. en Cornelis Kolderman, de eerste steen van de respectievelijke woningen gelegd hebben. Dat klinkt toch wel heel toevallig. Zou dat een tweeling geweest zijn, of broertjes die binnen een jaar geboren waren, of neefjes? Om dat zeker te weten, moeten de doopcelen gelicht 

Het geslacht Kolderman was al vele generaties in Leiden gevestigd toen in de negentiende eeuw een paar leden ervan werkzaam werden als warmoezier, dus tuinder. Uiteindelijk zou Cornelis Kolderman een eigen tuinderij aan en achter de Zijlsingel exploiteren. Dat was toen nog onder de gemeente Leiderdorp. In die plaats trouwde hij dan ook op 19 november 1874 met Maria Margrietha Catharina Hanno, dochter van de warmoezier Joseph Hanno. Hun oudste zoon Joseph werd tuinder en vestigde zich na het overlijden van zijn moeder in 1922 op het adres Nannystraat (sinds 1924 De Genestetstraat) 12. Twee andere zonen, Cornelis van 5 september 1887 en Pieter Johannes van 11 oktober 1893, werden ook tuinder en toen vader Cornelis op 10 februari 1919 overleed, zetten zij het bedrijf voort. Maar niet voor lang, want op hun land moesten huizen voor de woningbouwverenigingen Eensgezindheid en Ons Doel komen (de huidige Zeeheldenbuurt). Nadat de onderhandelingen eerst nog afsprongen, kon de Gemeenteraad op 14 december 1920 definitief besluiten tot aankoop. Het geld dat de broers daarvoor ontvingen, moest natuurlijk weer aangewend worden voor de aankoop van tuingrond elders. Die werd aan de Haagweg gevonden, waar de grond zeer geschikt was voor tuinderij (zie ‘Bloemkolen van de Haagweg. Van tuinderij tot Coebel’, in Leids Jaarboekje 2017 p. 107-120).

Als eerste trouwde Cornelis op 17 december 1919 met Margaretha Martha Stafleu en vertrok naar Maria Gondastraat (sinds 1924 Da Costastraat) 6, toen nog net gemeente Zoeterwoude; per 1 januari 1920 werd het Leiden. Pieter Johannes volgde zijn voorbeeld op 10 maart 1920; zijn bruid was Maria Sara van Welzen en zij gingen in Rijn en Schiekade 39a wonen. De broers moeten al snel besloten hebben om bij hun tuinderij een nieuwe, dubbele woning te bouwen, waartoe ze van de gemeente Leiden in 1923 vergunning kregen en ook voor “het maken van een riolering ten behoeve van twee te bouwen woonhuizen aan de Haagweg op het perceel bouwgrond sectie O nr. 598”.

Beiden kregen al snel een zoon en noemden die naar zichzelf. Cornelis junior werd op 22 mei 1922 geboren en Pieter Johannes jr. op 24 april 1922. Deze kinderen waren dus inderdaad één jaar oud toen ze de eerste steen van het huis van hun ouders legden. Die ouders bleven nog vrij lang aan de Haagweg groenten kweken. M.M. Stafleu overleed op 26 februari 1953 en Cornelis Kolderman op 8 oktober 1964 te Oegstgeest; Pieter Johannes overleed op 20 november 1981 en M.S. van Welzen op 10 juni 1981. De herinnering aan hen zal, dankzij de stenen, tot in lengte van jaren blijven voortduren.

Op donderdag 26 april werd HVOL-lid Niek Bavelaar verrast met een koninklijke onderscheiding. Hij kreeg de onderscheiding 'Lid in de Orde van Oranje-Nassau' onder meer voor zijn tomeloze inzet bij het op de foto vastleggen van de hedendaagse geschiedenis van onze stad. Al tientallen jaren brengt hij de viering van 3 oktober in beeld. Ook voor de Historische Vereniging Oud Leiden is hij actief. Jaarlijks levert hij een grote bijdrage aan de Oud Leidenkalender van de vereniging en ook de diesviering en andere evenementen legt hij met veel plezier op de gevoelige plaat vast. Bij de viering van het 700-jarig bestaan van de Hooglandse Kerk in 2015, leverde hij een onmisbare bijdrage aan het boek “Zeven eeuwen Hooglandse Kerk – de kathedraal van het licht”. Daarnaast was hij lid van de commissie die voor deze gelegenheid een imposante tentoonstelling over de geschiedenis van de kerk opbouwde. Tot slot is Niek ook heel actief binnen de Leidse Binnenstadgemeente en levert hij regelmatig een bijdrage aan het Leids Kerkblad. Het werk van Niek is te vinden op zijn website: www.niekbavelaar.nl.