Commissie Geveltekens

Sinds februari 2012 is binnen de Historische Vereniging Oud Leiden de Commissie Geveltekens actief. Deze commissie richt zich op het behoud en herstel van Leidse geveltekens en probeert daartoe zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Ze beheert een beeldbank met beeldmateriaal en andere informatie over geveltekens. Ze vertelt via "verhalen" over individuele geveltekens en publiceert waar onze actuele aandacht naar uitgaat. Onze jaarverslagen kunt u hier vinden.  De Werkgroep Geveltekens kent een aantal zwaartepunten:

Restauratie
Hieronder valt de selectie van stenen die in aanmerking komen voor restauratie, het zoeken van de technische en historische kennis die nodig is voor herstel en het feitelijk doen uitvoeren van restauraties aan aanwezige of te herplaatsen stenen. Dit alles gebeurt in overleg en samenwerking met deskundigen uit diverse organisaties.

Publiek maken van verhalen
De commissie wil de geschiedenis van de geveltekens toegankelijk maken voor een breder publiek. Dit omvat archiefonderzoek, het schrijven van verhalen en andere vormen van publiciteit. De Commissie Geveltekens onderhoudt in samenwerking met Erfgoed Leiden een website met meer dan tweehonderd verhalen over geveltekens en hun historische achtergrond. U kunt die verhalen lezen op de ELO site. lees verder

Databeheer
Databeheer betreft het beheer van de website binnen HVOL en het toegankelijk maken van beeld- en bronnenmateriaal via de website van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO). De leden van de commissie houden zich in wisselende samenstelling met deze activiteiten bezig. Vier personen coördineren deze werkzaamheden.Databeheer onderhoudt een kaart, waarop alle geveltekens zijn te vinden en een publieke index van geveltekens.

Samenwerking
De commissie onderhoudt goede contacten met de Gemeente Leiden, met name met ELO. Mede ten behoeve van de afdeling Handhaving (vergunningen) onderhoudt de commissie een Index van Leidse Gevelstenen. Ook is er contact met Museum de Lakenhal, Restauratiesteenhouwers zoals BamBam, diverse kleuronderzoekers en deskundigen op gebied van natuursteen en beeldhouwkunst. De commissie heeft regelmatig contact met groepen in andere steden die vergelijkbaar werk doen zoals bijvoorbeeld in Amsterdam, Maastricht en Haarlem. Zij publiceren de geveltekens met foto’s en verhalen op hun eigen websites. Daarnaast bestaat er een landelijke website, waarop ook Leidse geveltekens te bewonderen zijn, kijk op www.gevelstenen.net of op de website panoramaphotos.net.

U kunt op verschillende manieren een bijdrage leveren aan het werk van de Commissie Geveltekens.

  • Als u beschikt over informatie over een bepaald gevelteken, bijvoorbeeld in de vorm van een mooi verhaal of anekdote, dan horen we dat graag.
  • Als u weet waar zich bijvoorbeeld een losse gevelsteen bevindt bij iemand thuis in de tuin, in de schuur of op zolder of op enige andere plek, laat het ons weten.
  • Als u informatie hebt over Leidse geveltekens die zich elders in Nederland bevinden horen we het graag.
  • Als u lid wilt worden van de Commissie Geveltekens kunt u zich melden bij Alexander Geertsema via ons mailadres, zie hieronder.
  • Als u foto's bezit van geveltekens, kunt u die opsturen naar ons mailadres, ter attentie van Aleander Geertsema.

E-mailcontact met de Commissie Geveltekens loopt via ons e-mailadres Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Activiteiten (voorbeelden)

Inventarisatie
Een bezoek aan het Archeologisch Depot van de gemeente Leiden in 2012 leidde tot de identificatie van een aantal stenen die in de stad herplaatst zouden kunnen worden. Een onderzoek naar gevelstenen die in aanmerking komen voor herstel leidde tot de selectie van een aantal stenen. Het gaat daarbij zowel om restauratie en/of opnieuw beschilderen als om herplaatsing. Van deze selectie is een overzicht gemaakt en er is een plan van aanpak opgesteld. In praktijk is gebleken dat planmatig werken regelmatig doorkruist wordt door pragmatische overwegingen: als bijvoorbeeld een verbouwing van een pand werd aangekondigd, bleek het handig tegelijkertijd het herstel van de gevelsteen aan het pand in gang te zetten.

Herstel en herplaatsing
Twee gevelstenen in het Archeologisch Depot bleken te behoren bij de gevelsteen die tot dan toe bekend stond als De Blauwe Hoed aan de Diefsteeg. De drie stenen zijn gerestaureerd, gepolychromeerd en herenigd in 2014 teruggeplaatst aan de gevel. De steen kreeg daarbij zijn oorspronkelijke naam terug: de Gecroonde Hoet. (Link naar het verhaal)

De gevelsteen De Fransche Kroon werd door medewerkers van STIEL, Stichting Industrieel Erfgoed Leiden, teruggevonden in Groningen. In samenwerking met de Commissie Geveltekens en de gemeente Leiden werd deze steen teruggebracht naar de stad, opnieuw beschilderd en in 2014 herplaatst aan de Langegracht. (Link naar het verhaal)Herstel en herplaatsing vragen het nodige overleg met eigenaren van gevelstenen, architecten, deskundigen op het gebied van kleuronderzoek, kledinghistorie, natuursteen en restauratiesteenhouwerij, sponsors en met diverse afdelingen van de gemeente Leiden. Afstemming van alle belangen van betrokken partijen kost tijd. Daardoor duurt het vaak geruime tijd voordat er daadwerkelijk resultaat geboekt is in de vorm van een teruggeplaatste dan wel gerestaureerde steen.

Publiciteit
De commssie geeft publiciteit aan haar activiteiten en de resultaten daarvan door artikelen in kranten als het Leidsch Dagblad en huis-aan-huisbladen.

In het kwartaalblad van de Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) verschijnen artikelen over lopende activiteiten of over de achtergrond van gevelstenen waarmee de commissie zich bezighoudt. 

Via Twitter en een Facebookpagina zijn wij tevens actief om snel te kunnen communiceren met onze volgers.

De digitale nieuwsbrief van HVOL besteedt elke maand aandacht aan een specifieke gevelsteen.

Een filmpje over Leidse gevelstenen werd in 2014 vertoond op NS-stations in het land.

Door het publiceren van jaarverslagen informeert de commissie geïnteresseerden over haar werkzaamheden. 

De commissie geveltekens zoekt nieuwe leden.

Leiden is de stad van ontdekkingen, ook nu zijn er nog altijd details die niet ontdekt zijn. Tekens aan huizen, scholen, bedrijven en nog veel meer, die vergeten worden of door nieuwbouw verdwijnen. De werkgroep geveltekens stelt zich tot doel dit te voorkomen, ze zijn uiteindelijk een stukje van ons historisch Leiden. Die tekens zijn gevelstenen met een voorstelling, geveltableaux, plaquettes die verwijzen naar personen of gebeurtenissen, naamborden van scholen en bedrijven, eerste steen legging en nog veel meer.
Wij gaan dit doen door:

- Alle geveltekens opzoeken en fotograferen.
- Tekens die beschadigd of verweerd zijn, waar mogelijk, mee te werken aan restauratie.
- Geveltekens hebben een verhaal, een stukje Leidse geschiedenis. Die willen we kennen, opzoeken en vastleggen.
- De gegevens worden door de commissie gearchiveerd en ook ontsloten op de website van de HVOL en Erfgoed Leiden. 
- We stellen ook wandelingen samen waarin een aantal geveltekens van de vele honderden toegelicht worden. Die zijn te vinden op de website of er kan een aanvraag gedaan worden om voor een groep begeleiding te krijgen.
- Veel activiteiten kosten ook geld. De gemeente leiden helpt in bijzondere gevallen bij restauratie en herplaatsing. Veelal zijn we afhankelijk van sponsors, die zoeken we bij speciale projecten.


Kortom we zoeken mensen die in een van de bovengenoemde gebieden belangstelling hebben en actief mee willen werken in commissie verband. Stadkenners, fotografen, archiefonderzoekers, ITC-ers, sponsors wervers, schrijvers en rondleiders

Wekt dit uw interesse, maar weet u niet of het wat voor u is kijk dan op onze geweldige website en meld u vrijblijvend aan als belangstellende en kom op een van onze werkvergaderingen.
Voor informatie: Alexander Geertsema Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.