Regenten Weeshuis Leiden
Wormer

 

Wormer: Personalia
<bron
1>
             
1   Mr. Dirk Wormer, echtgenoot van Geertruyda Maasdam (Maaskant), (nr. 2182) regentes van 1797-1799  
2   geb. Purmerend 30.10.1756, ged. Purmerend 31.10.1756  
3   overl. L. 17.1.1818, gereformeerd  
4   woonde op het Rapenburg en in de Breestraat, ingeschreven als student rechten  
5   poorter van Leiden 6.10.1777  
6   promotie Leiden 13-11-1778  
7   advocaat Leiden 1778  
8   pensionaris Purmerend april 1784-april 1785  
9   lid van de Eerste Provisionele Raad 19-1-1795/19-2-1795  
10   lid van het comité van civiele en criminele justitie 1795  
11   lid van het comité tot de weeskamer 1795-1797  
12   lid van de commissie tot organisatie van de primaire vergaderingen 1795  
13   secretaris Hoogheemraad Rijnland 1795-1818  
14   lid van de eerste nationale vergadering 1796-1797  
15   lid provinciaal bestuur Holland 1797  
16   lid van het vertegenwoodigend lichaam 1798-1801  
17   regent van de Catharina en Cecilia gasthuizen 4-4-1794/17-1-1818  
18   honorair lid 25-2-1779 en buitengewoon medebestuurder 11-6-1794 van het Tael- en Dichtlievend Genootschap, onder de Spreuk: Kunst wordt door Arbeid Verkreegen  
19   lid van de Sociëteit Amicitia  
20   honorair lid van de sociëteit van wapenhandel, onder de spreuk: Voor Vrijheid en Vaderland, binnen Leyden 1786  
21   zoon van Jacob Wormer en Aaltje Doorenbos  
22   x L. ot. 20.11.1778, aang. 19.11.1778, 1ste klasse (30 gulden)
Geertruyda Maasdam (Maaskant)
geb. Rotterdam (Maasdam) 28.11.1756
overl. L. 29.11.1798
aang. 29.11.1798, 1ste klasse (30 gulden) naar Katwijk aan Zee
dochter van Cornelis Maasdam en Catharina van der Zijde (Anna Kolster)
 
23   a. Alida Margaretha
ged. L. PK 29.9.1779
overl. L. 9.10.1779
begr. L. PK 9/16.10.1779
aang. 12.10.1779, 1ste klasse (30 gulden)
 
24   b. Jacoba Geertruida
ged. L. PK 13.12.1780
 
25   c. Catharina Johanna
ged. L. PK 2.10.1782
overl. Purmerend 3.5.1814
 
26   d. Adriaan Dirk
ged. L. HK 24.10.1784
overl. L. 27.4.1804
aang. 27.4.1804, 1ste klasse (30 gulden)
 
27  

e. Charlotte Aimeé geb. L. 22.2.1791
ged. L. Waals 2.3.1791

 
28   f. Gerard Jean Oswalt
geb. L. 6.7.1795
ged. L. Waals 26.7.1795
overl. L. 4.10.1795
begr. L. PK. 3/10.10.1795
aang. 5.10.1795, 1ste klasse (30 gulden).
 
29   g. Cornelie Jacqueline
geb. L. 18.12.1796
ged. L. Waals 11.1.1797
overl. L. 8.1.1800
aang. 8.1.1800, 1ste klasse (30 gulden), naar Katwijk aan Zee
 
30   h. Gertrude Petronelle
geb. L. 11.11.1798
ged. L. Waals 12.12.1798
 
             
 

 

Wormer: Notitie 1
<pers
2>
             
1   Echtgenote van Dirk Wormer is Geertruida Maaskant (geb. Maasdam) en haar ouders zijn Ysbrand Nicolaas Maaskant en Anna Kolster.  
             
   
A.M. Elias en P.C.M. Scholvinck, Volksrepresentanten en wetgevers. De politieke elite in de Bataafs-Franse tijd 1796-1810. (Amsterdam 1991) 259
 
 

 

Wormer: Notitie 2
<1
3>
             
1   Dirk Wormer, student, geboortig van Purmerend is op getuigenis van Bernard Pieter Snakenburg, Raad en regerend schepen dezer stad en Hermanus van Waalswijk, notaris en procureur binnen deze stad aangenomen op 6 oktober 1777.  
             
   
ELO, Poorterboek 1718-1789, nr. 95, f. 197
 
 

 

Wormer: Notitie 3
<2
4>
             
1   Mr. Dirk Wormer, stemgerechtigd, was eigenaar van een huis op het Rapenburg, dat hij met zijn vrouw (overleden november 1798), vijf kinderen en vijf dienstboden bewoonde tot 1 mei 1802, toen hij het huis verkocht.  
             
   
ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1900, buurt 9, nr. 31
 
 

 

Wormer: Notitie 4
<3
5>
             
1   Stucwerk in zuiver neoclassicistische stijl is in veel huizen in Leiden nog aanwezig aan het Rapenburg. Vaak beperkt zich een dergelijke decoratie tot hoekrozetten, een opgenomen bladguirlande van eikenloof of olijfbladeren op de schoorsteen en ronde of ovale bladkransen of gekruiste takken op de plafonds. Dergelijk eenvoudig stucwerk is ook in Rapenburg 36 aan te treffen, zoals in de gang waar de wanden zijn geleed door velden met telkens zware, met strikken opgenomen guirlandes, boven de deuren streng klassieke vazen waarover weer een guirlande is gedrapeerd en op enkele penanten een aan linten opgehangen medaillon met een klassiek keizerportret of deels ook leeg gelaten. Het huis kwam in 1780 in bezit van advocaat  
2   Dirk Wormer, later pensionaris van Purmerend en secretaris van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Hij moet het huis aanzienlijk hebben gemoderniseerd, mogelijk al direct na aankoop ervan. Op een bovenvoorkamer worden op de schoorsteen in een aan linten hangend ovaal medaillon twee wapenschilden opgehouden door twee kindertjes; hoewel de waarschijnlijk oorspronkelijke geschilderde wapens nu zijn verdwenen, geven wel in relief aangeduide banden op het mannelijke wapen aan dat hier het wapen van Wormer was aangebracht. Boven het medaillon vindt men hier nu eens niet de bekende bladguirlandes, maar gedraaide linten die op de inspringende hoeken door ringen worden opgehouden.  
3   Sterk afwijkend daarentegen is het hoogstwaarschijnlijk gelijktijdig gemaakte plafond in de linkervoorkamer beneden, een voor Leiden uniek voorbeeld van Chinoiserie (afb. 70, p. 121). De eigenaar van het huis, Dirk Wormer, die zelf geen aanwijsbare banden had met het verre oosten, heeft met de opdracht voor dit plafond een exotisch chinees element geintroduceerd, juist op het moment dat de typische chinoiserie-mode die tijdens de rococo-periode in het midden van de 18de eeuw hoogtij vierde over haar hoogtepunt heen was.  
             
   
Th.H. Lunsingh Scheurleer, C.W. Fock en A.J. van Dissel, Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht. Deel IVa: Leeuwenhorst. (Leiden 1989) 121-122).
 
 

 

Wormer: Notitie 5
<4
6>
             
1   Waarschijnlijk geschiedden de moderniseringen in het pand in opdracht van Wormer, die het huis bewoonde met zijn echtgenote, 5 dochters, 1 zoon en 5 dienstboden. Hij verkocht de woning in 1802 voor 5500 gulden aan Helena Christina Leufting en verhuisde zelf naar de Breestraat.  
             
   
Th.H. Lunsingh Scheurleer, C.W. Fock en A.J. van Dissel, Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht. Deel Va: 's Gravensteyn. (Leiden 1990) 183
 
 

 

Wormer: Notitie 6
<5
7>
             
1   Theodorus Frederik van Snakenburg verkocht Rapenburg 36  
2   in 1780 aan Dirk Wormer, een oude relatie van de familie. Bij deze koop is opnieuw sprake van 'de behangsels in de zijkamer, kelderkamer, eetzaal en tuinkamer, de vaste spiegels voor de schoorsteenen in de gemelde zijkamer en kelderkamer, de ramen van traliwerk en papiere chassinet in de tuinkamer, dito chassinet in de gang en noch ses wijnrakken en eenige planken in de kelders, alsmede de vaas en pedestal in de thuyn'.  
3   Wormer die advocaat was en pensionaris van Purmerend en behoorde tot de patriotse partij, gehuwd met Geertruida Maasdam, zuster van Margaretha Maasdam, die als echtgenote van Jean Gijsberto de Mey van Streefkerk die Rapenburg 24 bewoonde; het echtpaar voerde in het huis een grote staat, met vijf dienstbodes in dienst. Bovendien moet hij verantwoordelijk zijn geweest voor een ingrijpende modernisering van het interieur van Rapenburg 36. Uit deze tijd moet het gestucte plafond in de benedenkamer dateren met de uitzonderlijke chinoiserie voorstellingen (afb. 18, p. 208 en afb. 36, p. 221). Tegelijkertijd, maar conventioneler van karakter, werd de gang van een nieuwe neoclassicistische stucversiering voorzien (afb. 34, 35, p. 220). Het stucwerk op de schoorsteenboezem in de bovenvoorkamer (afb. 19, p. 209) draagt een alliantiewapen opgehouden door twee naakte kinderfiguurtjes en geeft nu nog de sleutel tot de identificatie van de opdrachtgever van dit stucwerk. Ondanks het ontbreken van kleuren of nauwkeurige uitwerking van de voorstellingen op de blazoenen is het met name aan de opbouw van het linkerschild te zien dat het aan Wormer toebehoorde (zie de wapenkaart in het Gemeenlandshuis van Rijnland).  
4   Na 22 jaar verkocht Dirk Wormer, die sedert 1795 secretaris van het Hoogheemraadschap van Rijnland was, het pand voor 5500 gulden aan Helena Christina Leufing.  
             
   
Th.H. Lunsingh Scheurleer, C.W. Fock en A.J. van Dissel, Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht. Deel Va: 's Gravensteyn. (Leiden 1990) 209, 221
 
 

 

Wormer: Notitie 7
<6
8>
             
1   Mr. Dirk Wormer huurde een huis in de Breestraat, dat hij met twee kinderen vanaf 1803 bewoonde. Eigenaar: Phil. van Bemmel.  
             
   
ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1913, buurt 23, nr. 39
 
 

 

Wormer: Notitie 8
<7
9>
             
1   Grote onenigheid tussen beide fracties der patriotse regenten ontstond door de kwestie of de tot pensionaris van Purmerend benoemde Leidse advocaat mr. Dirk Wormer door de aanneming van die post zijn Leids poorterschap had verloren.  
             
   
P.J. Blok, Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad onder de Republiek. dl. III. ('s-Gravenhage 1916) 365
 
 

 

Wormer: Notitie 9
<8
10>
             
1   Mr. Dirk Wormer was een van de 20 personen, die in januari 1795 door de verzamelde menigte gekozen werd voor de eerste Provisionele Raad.  
             
   
P.J. Blok, Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad onder de Republiek. dl. III. ('s-Gravenhage 1916) 387
 
 

 

Wormer: Notitie 10
<9
11>
             
1   Lid der constitutionele commissie in 1796. Hij was politiek actief.  
             
   
P.J. Blok, Geschiedenis eener Hollandsche stad. Een Hollansche stad in den nieuweren tijd. dl. IV. ('s-Gravenhage 1918) 46
 
 

 

Wormer: Notitie 11
<10
bron>
             
1   Tot onze grievende droefheid onze hartelijk geliefde mede-regentes vrouwe Geertruida Maasdam, huisvrouw van mr. Dirk Wormer is overleden, zien wij ons door deze vroege dood van hare getrouwe mededienste aan dit godshuis verstoken.  
             
   
ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 31-12-1798, art. 13
 
 

 

Wormer: Bronnen
             
1   ELO, Doop-, Trouw- en Begraafregisters.
2   ELO, Rechtelijk archief, inv.nr. 211, Impost op het trouwen 1695-1805, 1ste klasse, nr, 16.
3   ELO, Rechtelijk archief, inv.nr. 213, Impost op het begraven 1765-1780, 1ste klasse, nr. 43.
4   ELO, Rechtelijk archief, inv.nr. 213, Impost op het begraven 1790-1802, 1ste klasse, nr. 56.
5   ELO, Rechtelijk archief, inv.nr. 213, Impost op het begraven 1803-1805, 1ste klasse, nr. 63.
6   ELO, Liste Civique de la commune de Leide 1811, nr. 4056 (geb. 30.10.1756, greffier de Rijnland).
7   ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1900, buurt 9, nr. 31.
8   ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1913, buurt 23, nr. 39.
9   ELO, Herenboekjes.
10   ELO, SA II, inv.nr. 633, 28-3-1798.
11   ELO, SA II, inv.nr. 967, 968, 969.
12   ELO, Bevolkingsregister 1796-1804, inv.nr. 1913.
13   ELO, Wapenheraut, (1919) 139-140. (geb. datum 31.10.1756).
14   ELO, Bibli. Leiden en omg. inv.nr. 76131 pf, Naemlijst der tegenwoordige leden van het Tael- en Dichtlievend Genootschap, onder de Spreuk: Kunst wordt door Arbeid Verkreegen 1785, 1794.
15   ELO, Bibli. Leiden en omg., inv.nr. 64204 pf, Naamlijst der honoraire leden van de societeit van wapenhandel, onder de spreuk: Voor Vrijheid en Vaderland, binnen Leyden. Opgericht den 16. maart 1784.
16   ELO, HGW, inv.nr. 197, verg. 31-12-1798, art. 13.
17   Th.H. Lunsingh Scheurleer, C.W. Fock en A.J. van Dissel, Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht. Deel IVa: Leeuwenhorst. (Leiden 1989) 121.
18   Th.H. Lunsingh Scheurleer, C.W. Fock en A.J. van Dissel, Het Rapenburg. Geschiedenis van een Leidse gracht. Deel Va: 's Gravensteyn. (Leiden 1990) 183, 209.
19   A.M. Elias en P.C.M. Scholvinck, Volksrepresentanten en wetgevers. De politieke elite in de Bataafs-Franse tijd 1796-1810. (Amsterdam 1991) 259, 266, 270.
20   P.C. Molhuysen, Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit. Dl. 6. ('s-Gravenhage 1923) 105*.
21   P.J. Blok, Geschiedenis eener Hollandsche stad. Eene Hollandsche stad onder de Republiek. Dl. III. ('s-Gravenhage 1916) 365, 387.
22   P.J. Blok, Geschiedenis eener Hollandsche stad. Een Hollandsche stad in den nieuweren tijd, Dl. IV. ('s-Gravenhage 1918) 46.
             
 

 

Publicatie Auteur Home
Leiden Weeshuis Regenten Antoinette Frijns 2008 www.oudleiden.nl