vorige Buurt: 62.Alkey 63. Woud zonder Genade volgende Buurt: 64.Middelweg (Napels, Bisdom van-)

 

1. Oost Kaarskorf 
(Klik voor andere kaart) 2. Middel Kaarskorf 
(Klik voor andere kaart) 3. Kaarskorf 
(Klik voor andere kaart) 8. Hadrianopolen 
(Klik voor andere kaart) 9. Keizerrijk van Constantinopolen 
(Klik voor andere kaart) 10. Witsermouw 
(Klik voor andere kaart) 11. Kerstenrijk 
(Klik voor andere kaart) 12. Maarsmansteeg, Keizerrijk van de- 
(Klik voor andere kaart) 13. Steinenburg 
(Klik voor andere kaart) 14. Kranenburg 
(Klik voor andere kaart) 35. Klein Egypte   36. Koeëind   37. Ossenland   38. Patmos   39. Oud Barbarije   40. Klein Van Macht   41. Rode Steen 
(Klik voor andere kaart) 42. Jan Vossenrijk   43. St. Niclaassteeg (Rodenrijk) 
(Klik voor andere kaart) 44. Land van Mirakelen (Sint Annenrijk) 
(Klik voor andere kaart) 45. Mare 
(Klik voor andere kaart) 46. Vliegenthart (Hartenburg) 
(Klik voor andere kaart) 47. Oost Mariënburg 
(Klik voor andere kaart) 52. Gansoord   53. Zwaansoord   54. Rode Veluwe   55. Vrije Veluwe   56. Wilde Veluwe   57. Nieuw (Jonge) Tuil   58. Woudfriezen   59. Oude Tuil   60. Groenendaal   61. Boterbuurt   62. Alkey   63. Woud zonder Genade   64. Middelweg (Napels, Bisdom van-)   65. Mozes   66. Buitenduin   67. Klein Mariënburg   68. Sint Hubert   69. Burgerwacht (Burgstreng, het Rijk van-)   70. Rijnenburg   71. Nieuw (Klein) Barbarije 
(Klik voor andere kaart) 73. Hooglandse Kerksteeg  
Stadskaart
Ga met de muis naar de cirkel voor de naam van de buurt. Klik voor detailkaart en informatie.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ligging:

beginnende aen de oostsijde van de Hoygraft aen den Ouden Rijn mettet huys van de wede. van Frans Cornelisz.houtcoper / zuytwaers lopende voorbij de Vleerensteech / ende in de selve steech aen de noortsijde begrijpende de huysen van Jan G(erri)tsz. trapyers wede. / aen de zuytsijde de huysen tusschen de Hoygraft ende 't slopgen van Pr. Cornelisz. Schaics wede. / mitsgaders aen de westsijde van 't selve slopgen staende /ende loopt voorts langs de oostsijde van de Hoygraft tot Quirijn Jansz. witmakershuys, 't welck hij zelfs bewoont ende 't laatste huys aen de selve sijde is / ende aen de ander zijde van de Hoygraft / beginnende aen de noortsijde van de Heerensteech mettet huys aencomende Wm. Jacobsz. Prins scrijnwercker / loopt naer de Hoygraft toe den houck om / langs de westsijde van de zelve noortwaers tot aen den Ouden Rijn.

(SA II inv. nr. 1216 fol. 27 - 27 vso, 10-12-1615)

Geschiedenis:

De buurt wordt in 1519 genoemd als prijswinnaar in de stadsloterij. De vermelding luidt: Die heere van twout sonder genaden een lepel van een onsche (zie ook 'Buurthouden', pag. 33).

(SA I inv. nr. 988 fol. vj)

Volgens Jan van Hout bestond de buurt reeds ten tijde van Jacob Deyman (stadssecretaris 1531 - 1553). De ligging wordt dan omschreven als: 't Wout sonder Genade no. lxiij / Begint opte Hoygraft / van den Ouden Rijn beyde de zijden totte Heerensteech toe / plach te hebben huysen of cameren 40.

(SA II inv. nr. 1220 fol. 12)

In 1601 wendt de heer van het Wout Sonder Genaede zich met tien andere buurten in de omgeving tot het Gerecht met het verzoek om een uurwerk met halve en hele urenslag op de toren van de Hooglandse kerk te plaatsen. Het probleem is dat bij noordelijke en oostelijke wind de overige stadsklokken niet hoorbaar zijn, waardoor de arbeiders, met name de jongeren meyskens ende knechts te vroeg het werk verlaten, te laat beginnen ende gaen nae haer gelieften. Deze situatie leidt tot veel gekijfs ende oneensheyt met hun patroons. De gezamenlijke buurtbestuurders herinneren er aan dat in tijden des benoutheyts de kerkklok - die er nog steeds hangt - zonodig dag en nacht werd geluid. Het Gerecht belooft om een vast ende geduyrich uyrwerc te laten plaatsen. Maar daar komt niets van terecht en zes jaar later richten dezelfde buurten zich opnieuw tot het Gerecht, dat nu twee schepenen, een veertigraad en stadssecretaris Jan van Hout gelast om alsnog te handelen, verdragen ende accorderen opt maecken van een uyrwerc (zonder voorslach) om alleen heele ende halve uyren te slaen (zie ook 'Buurthouden', pag. 122).

(SA II inv. nr. 49 fol. 227 - 228, 19-04-1601 en inv. nr. 50 fol.246 - 247, 14-06-1607)

De bewoners hebben gehoord dat Dirck Berckel zijn huis, achterhuis en erf aan de Hooigracht wil verkopen aan Dirck Claesz. van Pottenhoven, die daar zijn beroep als pottenbakker wil uitoefenen. Maar liefst 25 omwonenden onder wie buurtheer Cornelis Dirxz. Blocq protesteren heftig. Zij menen dat het seer onredelick zou zijn wanneer een dergelijk bedrijf zich zomaar midden in het beste deel van de stad kan vestigen. Bovendien wijzen zij op het feit dat diverse omwonenden bouwerije, paerden, koeyen ende schapen (..) houden en dat de hoyschuyrbargen met quaede (slecht) toesicht van de voorn. pottebacker aen groot peryckel (gevaar) onderworpen sijn. Men heeft zelfs gehoord dat de pottenbakker voornemens is om zijn ovens te plaatsen naast de hooischuur van een vleeshouwer die het hele jaar door beesten en hooi in zijn schuur heeft staan. Daarom is het te vrezen dat bij onachtzaamheid van de pottenbakker of zijn knechts die altijts haer ovens stoocken met tackenbossen ende pechout, ongelucken staen te verwachten, jae een groot gedeelte van de stadt souden cunnen geconsumeert ende verbrant werden, behalve noch dagelijcx alle de roock ende damp die de gebuyren moeten lijden. Het lijkt de buren beter om dit soort handwerkslieden te gelasten om hun beroep op de Uiterstegracht uit te oefenen óf in de nieuwe stadt aen de veste (de stadsvergroting van 1611). Op 08-12-1637 worden de klagers in het gelijk gesteld, maar een maand later krijgt de pottenbakker toch toestemming van het Gerecht om zich met zijn bedrijf aan de Hooigracht te vestigen. Wanneer de geburen niet binnen acht dagen akkoord gaan, hebben zij gelegenheid om de pottenbakker schadeloos te stellen door de koop van het huis over te nemen. Doen zij dat niet, dan moet de pottenbakker aantonen dat hij bij het maken en stellen van de pottenbakkersovens in alles rekening heeft gehouden met de daarop betrekking hebbende Keur van 1634 (zie ook 'Buurthouden', pag. 121).

(SA II inv. nr. 61 fol. 341 - 341 vso en 355 vso - 356 vso)

Op 29-09-1729 wordt Johannes Verburg als buurtheer ontslagen omdat hij in decadentie geraekt en sijn boedel onder Curatele is gestelt (zie ook 'Buurthouden', pag. 76).

(SA II inv. nr. 1217 fol. 384)

Buurtheren: 

zie voor uitleg de Toelichting

Naam Benoemd Voor-
dracht
Reden
vervang
Meer
Info
Aerntsz., Jan - <10-12-1615 ? *
Gommersz., Gommer - 10-12-1615 1  
Blocq, Cornelis Dircxz. - 06-09-1635 1  
Peenen, Michiel van - 06-03-1653 3  
Boshuysen, Gerrit Quiringsz. van - 09-08-1656 1  
Pluymioen, Franchois - 27-04-1662 1  
Houcke, Isaack - 04-04-1669 3 *
Banchem, de Hr. Johannes van - 31-07-1670 1  
Verburch, Dirck - 13-05-1700 1  
Aken, Christiaen van - 18-02-1706 1  
Court, Boudewyn del - 25-10-1708 1  
Verburgh, Johannes - 14-02-1715 3 o *
Stappe, Pieter van der - 29-09-1729 3  
Plemper van Bree, Mr. Nicolaas - 29-12-1733 1 v  
Sandra, Pieter - 14-03-1737 1  
Passchiere, Thomas - 26-01-1758 1 v  
Keerwolff, Hendrik - 22-08-1765 1 v  
Bodel, Mr. Jan Abraham - 22-01-1784 1 v  
Kruyff, Mr. Jan de - 02-02-1791 1 o  

  

Auteur Publicatie Home
Kees Walle
2006/2007
Buurthouden www.oudleiden.nl