Hoogheemraadschap Rijnland
OAR 11, 12, 13 : 1253 - 1564
previous Folio's View: Register OAR 11
Pages 20 - 29
next Folio's

 

 

   Location, Folio  Next Folio
OAR11, 20r-a
   type : Keur date : 1424-12-09 record : # 035  Record details
[022] Anno xxiiii tsaterdages post conceptio Marie: Coirden die dijckgrave ende hiemr. dat die Rijndijc boven gebreet sel wesen al langes een roede voet ende beneden ii voete also upgaende ter goederscaep. Ende boven selmen een voet hoger dan dat hoechste ende dat beste nu is ende een ygelic sel sijn gaete stoppen die hij gemaect heeft. Ende dit sel gemaect wesen voir kersavont naest comende ende men sel een dijnsdages naest comende inden werk wesen opt Rijndijck. Ende dit sel wesen up een boeten van x lb.. Ende die damme die voir die slusen leggen selmen een voet hoger maken dan die dueren vander sluysen sien.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 20r-b-20v
   type : Keur date : 1425-06-24 record : # 036  Record details
[023] Anno domini xxv op sinte Jans dach nativitas. [20v] Coirden die dijckgrave mitten hogen hiemr. dat die Rijndijck twee roede voete vanden wallen leggen sel. Ende sel beneden breet wesen ix voet ende boven vi roede voete. Ende sel hoge wten water wesen vii voete. Ende dese rijndijck sel gemaeckt wesen voir onser liever vrouwen dach assumptio ende selmen scouwen des anderen dages dair na.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 20v-a
   type : Consent date : 1425-ca record : # 037  Record details
[001] Item concenteert die hoge hiemraden mitten dijckgrave dat die neder hiemraden van Oestgeest scouwen sellen van Oestgeester kerck tot Saelmons berc toe ende den hogen dijck opten Rijnwech sellen sij coirren also groit ende also breet als hem orbairliken duyncken sel tot des lants orbair up alsullic boete als custumelic is. Voirt so sellen sij van Oestgeester kerck zijdwert tot des burchgrave conijns campe toe vanden ouden hovecooren ence scouwen mogen voir een waterkeer in allen manieren als voirs. is. Ende dit sel duyeren ter der hiemr. wederseggen to. Ende des gelijx is hem concenteert dat sij dair palingh up coren mogen voir dat rijden off xij willen.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 20v-b-21r
   type : Keur date : 1425-06-24 record : # 038  Record details
[155] Item vander inlage die in Sparenwoude ban leyt selmen van elken roede van aertgelde geven een ouden tuyn. Item van van Hofambochter wech buyten ende binnen voirt ten oestende toe vanden nuwen dijck selmen geven van elker roede een nuwen tuyn. Item van aertgelde van allen walen van desen jair. Ende van allen aender werck dat geslagen is en men slaen sel binnen desen jair totter dijckaedzen behoef binnen off buten streckende vanden ban van Sparenwoude tot Osdorp toe selmen geven van elker roede een oudt buttgen Item van palin toe also verre als dier hiemrade scouwe gaet selmen geven van allen aerdwerk dat geslagen is ende men slaen binnen des jair totter dijkaedsen behoef binnen off buten van elker roede een ouden tuyn, wtgeset dat inde wael gebroken is selmen geven [21r] een out buttgen te betalen tot sinte Martijns misse. Item so selmen nemen die naeste aerde ter minster scaede ter meeste oirbaer sonder yements weder zeggen.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 21r-a
   type : Keur date : 1425-00-00 record : # 039  Record details
[040] Item so coirt die hiemraet dat die van Hofambocht dien wech datmen up vairt van Heynric Baerts z. dijck butens dijcks anden nuwen dijck also breet maken zellen dat men mit enen wagen rijden mach op ende neder mit goeden last, ende dat een eynde also hoge als den wtern cant vanden nuwen dijck, ende sel gemaect wesen voir sinte Jans dach te midsomer up een derendeel van x lb. Gedaen anno domini xiiii c xxv.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 21r-b
   type : Keur date : 1425-00-00 record : # 040  Record details
[041] Otte van Reymerzwaele bailiu ende dijckgrave van Rijnlant, Gillijs van Cralinge ridder, Jacob vanden Woude heer van Wermond, Gerijt van Buschusen ende Heynric Harmans z. knapen ende hoge hiemr. van Rijnlant doen kont alle luyden dat wij om des besten willen overdragen sijn tot wat tijden dat die dijckgrave ende dit hiemr. van Rijnlant die nu sien off naemaels wesen sullen enige sluysen wyten put willen hebben ende vermaectk tot Sparendam toe behorende den lande van Woirden. So sal die dijckgrave ende hiemr. van Rijnlant voirs. een wete dair off doen twe hiemr. vanden lande van Woirden achte dage dair te voren dat die dijckgrave ende hiemr. voris. die sluyse bestaden sullen eer zij dair scade bij liden. Gedaen anno domini xiiii c xxv.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 21r-c-21v
   type : Vonnis date : 1399-08-30 record : # 041  Record details
[001] Aelbrecht biden genaden goeds paelensgrave opten Rijn hertoge in Beyeren doen kond allen luyden dat wij om voirsoecs wille van onsen lieven ende getruwen den heer van Egmondt ende Yselsteyn heren Jan die Bastert van Baloys ende zommighe anderen van onsen vrienden geboden ende bevolen hebben onsen wel geboren hiemr. van Rijnlant dat sij om gemeen oirbair gewijst ende gekoiren hebben dat die wilde veen die gelegen is after Haeserswoude ende onsen ambocht vanden Berthorn wateren zullen in die [21v] wateringe van Benthuysen doir onsen ambocht van Hasertswoude tot inden Rijn. Ende dese waterscip zullen maken alle die gene die gelant sien inden ambocht voirs. ende in de Berthorn morgen morgens gelijc. Ende men salse bescouwen ende hoefslagen mitten rechten ende dagelixen hiemr van Benthuysen. Ende so wat koiren dese voirs. hiemr. hier up koiren zullen het sie van brugge te maken, van spooyen, van slusen off van enich ander dingen dat oirbair in brengen mach dat sel gehouden werden sonder enich weder spreken. Ende is dat sake dat sij yemant dair overherich in vinden, die sal voldoen dair off alsmen van slusen, van wateringen plach te doen ende aldair custumelic is. Ende en deden sij des niet,so en sal die rechter voirs. gelt wyt leggen ende weder vanden onwilligen up bueren twe scat an gelde ende vier scat an pand. Ende dat sal die rechter voirs. machtich wesen te panden mitten hiemraet an hoir goet off anden veen off in die Berthorn dier gelijc off an zullic goet als vanden lande coemt binnen der waterscip voirs. Voirt want inden veen voirs. mitten eynde tot Waddinxveen wart strekende alrehande luyde gelant sijn die geen waterscip en begeren noch geenen cost dair aen geleyt hebben, die luyden en zullen in desen voirs. waterganc niet comen ten sij dat sij dair off voldoen hebben den genen die voir hem gelant sijn ende den voircost wyt geleyt hebben. Voirt zullen alle die gene die gelant sijn inden ambocht van Benthusen dese wateringe ende waterscip mede gebruycken het sij met opvaren ende wtvaren gelijc den gene die houden ende maken zullen zonder weder seggen van yemant. Ende tot wat tijden dese gene die besitters sijn off werden zullen van desen veen voirsc. dese wateringe niet langer bruycken en willen, so mogen sij vanden banwerck voirs. ontslagen wesen. Ende so zullen die buyeren van Benthusen die weder an nemen ende vreliken gebruycken ende houden all dinc sonder argelijst. In kennisse des brieve bezegelt mit onsen zegelen. Gegeven inden Hage des saterdages na sinte Jans dach decollatio int jair ons heren dusent driehondert ende negenentnegentich.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 22r-a-22v
   type : Vonnis date : 1430-01-13 record : # 042  Record details
[002] Wij Gillijs van Cralinge ende van Voirscoten, Gerijt van Poelgeest heer van Hoechmade, Gerijt van Zijl heer van Purmerende ridderen, Boudijn van Zwyeten trezerier van Holland, Jan vanden Boechorst van Nortich heer van Noirtigerhout, Meynert Claes z. ende Florijs Paedze hoge hyemraden van Rijnlant doen kond ende kenlic allen luyden dat in tijden voirleden bij rade ende goet duncken ende concente der goeder setde van Harlem ende des gemenen lands van Rijnlant gecomen sien upten dijck tot Sparendamme heer Gillijs van Cralinge ridder voirs., Adriaen van Raephorst, Jacob vanden Woude, Harper van Freest, Willem van Zaenden, Gerijt van Buschusen ende Heynric Hermans z. hoge hiemraderen van Rijnlant up die tijd aldair in eenre inlage bij ongeval van water der kercken dijck van Sparenwoude zeer gebroken ende verplaecht was also dat sij samentliken bij rade ende goduncken der goede stede van Harlem ende den gemenen lande van Rijnlant voirs. om zonderlingelast ende noots will, die den gemenen lande van Rijnlant voirs. dair an gelegen was, deden bieden ende kundigen off dair ymant wair die der voirgen. kerken dijck om der voirs. kerken wille om een redelic loon [in left margin of OAR12 is added 'woude'] an nemen te maken ende tot sijn volmacten dijcke weder upbrengen en volmaken woude. Desser nyement en quam die dat an nemen off hem onderwinden wouden, also dat sij doe om des groten lasts wille dien sij bekenden datter den gemenen lande van Rijnlant voirs. aen gelegen was zeer dair mede belast ende begangen waren hoe dat sij den selve dijck voirtbrengen ende volmaken soude, des heer Jan Allerts z. priester, uptietijt vicecureyt tot Sparenwoude voirs., aensach ende merchede dat sij dair zeer mede begangen waren merckte aensach oic die groten last mede des dijcks ende grote vrese des gemenen lande van Rijnland voirs. ende van Sparenwoude, ende namden selven dijck mitt sinen vrienden ende magen an weder te maken ende voirt te brengen tot sinen volmaecten dijck vijftien roeden ende een voet lang. Aldair die voirgen. hiemraden up die tijt waren him van elker roede gelooft ende toe geseyt hebben seven nobele, ende doe heer Jan voirs. den voirgen. dijck met sinen magen ende vrienden aldus an ghenomen [22v] ende oic verborght hadde te volmaken die roede om zeven nobele voirs., doe namen die voirgen. hiemraderen hoir beraet ende hoir bezuec noch xiiii dage lang ende ondersochten dair en binnen heymelic ende openbair off sij yemant hadden mogen vinden die hem dien voirgen. kerken dijck hadde willen onderwinden off dat sien mijn hadde mogen besteden te volmaken. Ende want sij nyement en vernamen noch en vonden, soe moste heer Jan voirgen. mit sinen magen ende vrienden der voirs. dijck dijken ende ten vollen dijck volmaken elke roede om zeven nobele voirs. die wij bekennen dat him noch alinge ende al gebrecken na inhout der heemraderen beloften voirs., ende mede na inhout der zevenen gelijcken dat punte vander dijckaedzen inder zelver zevenen begrepen inhout dat een ygelic sijn wtleyden gelt weder eenscat hebben ende ontfangen sel. Voirt so bekennen wij mit des selve brieve dat heren Jan voirgen. noch inder selver dijckaedzen aen alrehanden stucken ende oncosten die hier voir niet geruert en sien veel gelts wt geleyt ende scaden gehat heeft die wij houden tot onser verclaring. Ende overmidts dat der kerken lant van Sparenwoude voirs. dijchout ende dijcksrecht plegen moste, ende mede om dat wij inder wairheyt wel vernomen ende verstaen hebben dat alle dese voirs. punten bijden hogen hiemraderen voirgen. mitten dijckgrave ende bij concente, raet ende goetduncken der goeder stede van Harlem ende des gemenen lands van Rijnland voirs. mitten dijckrecht gansseliken ende volcomeliken gesciet sijn, so hebben wij hogen hiemraderes voirs. samelic mit onsen dijckgrave ende bij raded ende concente der goedere stede van Harlem ende den gemenen lande van Rijnlant voirs. heren Jan Aelaerts z. priester voirgen. mit volcomen dijckrecht in hande geset alle der kerken dijclande voirs. te besitten ende te gebruken ter tijt toe duyerende dat hij van siner wtgeleyde gelde dat hem gelooft was ende mede na inhout der zuenen voirs. wel voldaen ende betaelt is, den lesten penning mitten errsten. In oirkonde desen brieve bezegelt mit onsen zegelen hier an gehangen. Gegeven des vridages na sinte Lucien dach int jair ons heren dusent vierhondert ende dertich.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 23r-a-25v
   type : Vonnis date : 1433-00-00 record : # 043  Record details
[003] Item so gebuerde tot eenre tijt dat die stede van Harlem horen gewairden bode alse Florijs Bol seynden tot Leyden bider hiemr. van Rijnlant die den hiemr. te kennen gaff, hoe die van Aemsterdam den ommedijck van Rijnlant doer hadden gesteken ende hair sacwollen doirgevoirt, ende dat sij die palen die die hiemr. in die waterscap hadden doen steken up hadden gehaelt, ende enen overslach hadden gemaect over den ommedijck, ende begeerde vander stede wegen van Harlem voirs. so sij mede dair onder beduufden dat hem die hiemr. voirs. dat onrecht woude aff nemen ende berechten bijden eede die sij den lande van Rijnlant gedaen hebben. Deden sij des niet sij wouden des over hem belclagen dair sijt sculdic waren te clagen. Dit aldus die hiemr. voirsc. horende, senden sij ter stont horen gezworen clerck ende bode upten ommedijck ende palinge voirs. ende vonden dat sij den ommedijck doir gedaen hadden ende weder to gedaen ende helt doe ter tijt een voet waters, ende veel sacwollen dair doergevoert ende die palen up getogen, des doe die clerck ende bode voirs. voirt togen tot Aemsterdam van des hiemr. wegen anden gerechte van Amsterdam om te weten vander stede van Amsterdam off dat bij hare bevele gesciet wair. Des doe die clerck ende bode enen dach besceyden wort des anderen dages voir middage upter stede huus so sij begeert hadden mitter stede te spreken vanden voirs. saken. Ende des quamen die clerck ende bode upter stede huus voir tgerecht ende vroescap die dair op die tijt saten ende seyden dat sij dair gesent waren om van hem te weten off sij bevolen hadden den ommedijck duer te steken ende voirt dair duer te voeren hoir velle ende die palen op te trecken. Des worden die clerc ende bode off hieten gaen sij wouden hem beraden, ende doe riepen sise weder up ende dair sat Jan Heynnen z. mitten gerecht ende mitter vroescap ende hilt horen alre woirden ende seyde, 'Den dam heeft onse stede selve aldair doen maken, wair om en souden wij die niet op doen ende toe doen alst ons genoecht om onse goede aldair doer te voeren, mar van die palen op te halen, dat is buuten ons gesciet.' Doe andwoirde die clerck ende seyde 'So wil ic die hiemr. seggen van uwen wegen dat dat duerstecken ende duervairt bij concent van uwer stede geschiet is.' Ende dair andwoirde Jan Heynen z. weder aldus: 'Uptien dam [23v] duer te stecken ende die duervairt, dat hadden sij horen poirters geoerloft ende dat stonden sij hem, mer van die palen up te halen, dat wair buyten haren wegen ende sij en bewonden hem des niet die dijcgrave ende hiemr. sochtent ende rechten an den genen die dat ghedaen hadden.' Die dijcgrave aldus verhoorende is gecomen mit recht bijden hogen hiemr. ende heeft hier off een recht an geleit upten vier burgermeesters als voechden der stede van Amsterdam hem aenseggende mit dingtalen mit drien aen spraken, dat sij voir hem zelven ende voir horen mede poorteren ende seyde in sijn eerste aenspraeck dat sij den ommedijck duergesteken hadden ende dat vreemde water in gelaten hadden ende duervaert gemaect hadden buten oirloff vanden voirs. hiemr. ende zeyden dat sij dair an verbuert hadden elx eygen die hoechste boeten off also veel as die hyemr. wijsden dat recht wair, ende des boot hij hem der hiemrad. kenninge. Ende die ander aenspraeck was die de dijcgrave dede voir den hiemr. dat sij een overslach maecten aldair upten voirsc. ommedijck doir die waterscap van Rijnlant buuten oirlof ende concent vanden hiemr. ende zeyde dat sij dair an verboirt hadden sij ende hair mede poirteren elcx eygen die hoechste boeten off wes die hiemr. wijsden dat recht wair ende des boot hij hem die hiemr. kenningen. Ende die derde aenspraeck die de dijckgrave voirs. dede was aldus dat sij ende hoir mede poirten die palen up getogen hadden die de hiemr. hadden doen steken in des lands waterscap buuten oirloff ende concent vanden hiemr. ende zeyde dat sij dair an verbuert hadden voir hem ende voir horen mede poerteren van elke eygen die hoichste boete off wes die hiemraet dair of wijsden dat recht wair ende des boot hij hem die hiemraden kenningen. Dair op dien tijt quamen die burgermeesters van Aemsterdam ten vrienden dage mit Ruuys Jacob z., dair Ruuys up die tijt geerde of hij verandwoirden mochte voir die burgermeesters van Aemsterdam sonder begrijp van boeten, dair him off gewijst wort dat hijt wel doen mocht also verre alst hem die burgermeesters stonden die up die tijt ja zeyden. Ende dair andwoirde hij van der stede wegen dat sij dair niet sculdich en waren te andwoirde te staen ende des ontsculdich waren na wt [24r] wysinge deser na gescreven cedul, ende dair up gingen sij ander hiemrade kenningen gelijc hem die dijckgrave boot. Dit is der poirtmeesteren andwoird van Aemsterdam tegens den dijcgrave des hogen hyemr. van Rijnlant ende seggen dat sij des alingen onsculdich sijn van alle der aentichte die hem die dijcgrave betyet in sijnre aensprake bij reden, want sij horen poirteren niet gehieten noch geoirloft en hebben die slusen up te doen twater wten Ye in te laten lopen dat oick niet gesciet en is noch vanden poirteren geconsenteert, ende en hebben oick niet gehieten den dam anden Heiligen wech doir te steken noch enich palen dair up te halen om enich goet dair duer to voeren of over den voirs. dam te slepen, mer dair is van outs een overtocht geweest, als den goeden steden van Delft, Leyden ende menich goet coepman wel weten, ende off dair enich goede meer over getogen waren buten concent der poirtmeesteren voirs. dair hadde hem die noot toe ghedrongen, want die stede van Harlem ons liefs genadich heren ende vrouwen stroom den poirteren van Aemsterdam voir Sloten, hoe wel die voirs. dam dair eertijts geleyt is bij oirlof ende concent des hogen hiemr. ende oic becosticht vanden poirters van Aemsterdam. Oyc so en is die voirsc. dam geen ommedijck ende die hemrade en hebben dair sluse, dijck, dam, lant noch wateren, ende die voirs. dam is dair doen leggen om dat twater der poirteren lant van Aemsterdam niet belopen en soude, ende die dam dair des dijckgrave aenspraeck off ruert is buuten des dijckgrave ende hogen hiemr. bedrive gelegen dair die dijckgrave mitten hogen hiemr. geen bewijn en hebben noch nye en hadden ende oick nye gezien noch gehoirt en is bij mants leven off bij lants leger noch bij onsen ouderen tijden dair men off weet te seggen, dat yeenich poirter van Amsterdam aldus aen getaest oft gemoeyt wort van enich dijcgrave voirs. of hiemr., ende willen des hair onsculde doen als recht is, ende seggen dat sij mit recht tot haren onsculde comen zullen also sij staen up enen vrien bodem ende onverwilcoirt, ende die dijcgrave voirsc. scepen noch scepen tuuch op hem en heeft ende zeggen dat hem die dijcgrave mit recht niet sculdich en is te verwinnen of mit enich [24v] tuge over te gaen dan mit scepen tuych. Ende also dese voirs. dam der voirgen. stede poirteren van Aemsterdam toe behoirt ende oyck niet gelegen en is binnen den mercken of scouwen van Sparendam, so seggen die voirsc. poirtmeestern dat sij dair off voirden dijckgrave voirs. mogelic tot genen recht staen en zullen, want die dijcgrave noch hiemr. geen bewint sculdich en sien te hebben noch nye en hadden. Voirt seggen die poirtmeesteren noch hier en boven dat sij noch hoir poirteren voirden dijcgrave noch voirden hyemr. niet sculdich en sien te recht te staen bij deser reden, want die stede Amsterdam goede hantvesten vander grafelicheyt van Hollant heeft die hem van onsen geduchten here van Boirgonen ende van onser genadige vrouwen van Hollant geconfirmeert sijn, welke hantvesten begrijpen: Eerst in enen punt datmen genen poirter van Amsterdam noch sijn goet bezetten en mach voir scade off voir scoude onverwilcoirt binnenden Masen wtgenomen in vrien steden, ende so wair der poirteren goet gelegen is, dat en sel nergent ongelt geven dan binnen Amsterdam dan dijc, dam, wech, wateringe ende sluusgelt of dier gelijc. Ende des plechtmen enen ygeliken poirter een weet te doen te comen off te zenden inden ban dair sijn goet gelegen is, ende dair plech die stede ende die andere hoir mede poirteren vrij ende onbecommert of te wesen. Item noch een ander hantveste houdende in enen punte datmen genen poirter van Aemsterdam en sal noch en mach besetten, becommeren noch aenspreken nergent inder grafelicheyt lande bynoorden der Mase van enich broecken dan binnen der stede van Amsterdam ende die bruecken binnen der stede van Aemsterdam te berechten ende dair te eynden na vonnisse der scepenen. Ten wair datmen bevonde vechtenderhant off mit diefliken goede drivende off dragene, off dat hij brueckede in enigen vanden drien steden gelijc die poirtmeesters voirs. dat wel bewijsen mogen. Ende is dat sake dat die dijcgrave ende hoge hiemr. voirs. hem vermeeten ouder hantvesten te hebben, so seggen die poirtmeesters dat dat der stede mit recht niet tegens dragen en mach want die broeken ende boeten onser genadigen here van Borgonen ende onser [25r] genadigen vrouwen van Hollant aen gaen ende onse genadige here ende vrouwe voirn. noch mogende sijn hantvesten te geven den genen die sijts gunnen vander horen ende sij oyck also mogende sijn ende also goet recht hebben binnen der stede van Aemsterdam als dair buten ende also die grafelicheyt der stede mit goeder hanvesten over gegeven heeft aldair te berechten datter mogelijc nyement verder in te zeggen en heeft. Voirt so seggen die poirtmeesters dat sij also goet recht hebben vander stede wegen te antwoirden voir horen poirteren als een wairs man van enen doerp die voir die gemeen buyr antwoirt ende die voir staet up eenre boet ende zeggen al wairt sake datter boeten verbuert waren dat sij voir horen poirteren andwoirden mogen ende die voirstaen met gesamender hant up een boet also wel als een wairsman van sinen buyren doen mach ende andwoirden dair mede behoudelic der stede van Aemsterdam hoir hanvesten. Item hier up antwoirde die dijcgrave ende zeyde dat alle dese voirs. punten ende antwoirden van die van Aemsterdam hem an sinen recht niet dienen en souden want die hiemraders hantvesten ouder sijn dan die hantvesten van Aemsterdam ende dat den voirn. dam ende ommedijck ende waterganc gelegen is indie waterscap van Rijnlant ende dat sijt sculdich sijn te beteren na wtwijsinge der hantvesten ende vonnesse des hiemr. 'Item so alle rechtdage ende steden dair of ten vtersten dage gecomen sijn ende wij hiemr. van Rijnlant vermaent sijn vanden dijckgrave van mijns genadichs heren wegen die kenningen te uten so sij ten utersten dage gecomen sijn als voirs. is, so hebben wij die kenningen gewtet ende wt spreken in alre manieren hier na gesc. Eerst so die dijckgrave van mijns heren wegen die van Aemsterdam toe sprect dat sij den ommedijck mit craft doir gesteken hebben, ende Jan Heynen z. in yegenwoirdicheyt sommegen van gerecht ende vroescap vpter stede huus van Amsterdam van hore stede wege geseyt ende geliet heeft voir onsen gezworen clerck ende gezworen bode die wij dair om aldair gesent hadden dat dat voirs. doirstecken bij horen concent gesciet is ende die van Aemsterdam [25v] die doirvairt zelve voir ons gelijt hebben, so geven wij dair om den dijcgrave die keninge gewonnen ende die van Aemsterdam verloren. Ende also dit mit craft gesciet is, so zullen sij na des dijckgraven aenspraeck dair voir geven voir hem ende voir horen poirteren een hoge boete. Ende also die dam na hoir selfs verlyen duergesteken is bij horen goetduncken, so zullen zij dair voir geven voir die gene die dat gedaen hebben ses die hoechste boeten. Ende voir all die gene die tot kennesse der hiemr. hoir goet gevoirt hebben doen voeren duerden ommedijck voirs., dair zullen die voirs. stede voir geven voir elken man x lb. Item die ander aensprake die die dijkgrave doet vanden overslaen wijsen wij want die burgermeester van Aemsterdam voir ons geseyt heeft dat hij sijn sacken dair over geslagen heeft, so geven wij den dijcgrave die kenningen gewonnen ende die van Aemsterdam verloren, ende dat die burgermeester dair an verbuert heeft x lb. ende desgelijc alle die gene die tot kennisse der hiemraden dair over geslagen hebben die zullen ellix geven x lb. Item die derde aensprake die den dijckgrave doet up die van Aemsterdam is dat sij die palen die staken inden waterganc geheten Costverloren mit craft wtgetogen zouden hebben buten oirlof vanden hiemr. ende want die dijcgrave dat niet bij gebracht en heeft als hij hem vermeten heeft, soe geven wij den dijcgrave die kenning verloren ende die van Aemsterdam gewonnen in manieren hier na gesc., dat is te weten soe wie ter kennisse vander hiemr. dair in betuucht wort, die sel dair voir geven also alst mit cracht gesciet is elx die hoechste boeten.'

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 25v-a
   type : Keur date : 1424-05-01 record : # 044  Record details
[097] Anno xiiii c xxiiii upten meyen dach coirden die dijckgrave mitten hiemr. tot hoeren weder zeggen dat die Rijpweteringe tende dat inden ambocht vanden Woude strecket tot heren Jacobs aen toe also wijt wesen sel aengaens als dat ander ende dat strect in ambocht van Alkemade.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 26r-a-26v
   type : Vonnis date : 1363-08-04 record : # 045  Record details
[004] Aelbrecht bijder goids genaden palensgrave upten Rijn, hertoge in Beyern, ruwairt van Henegouwen, van Holland, van Zelant, etc., doe kond allen luden dat wij by onsen rade gemeenlic van Hollant ende biden gemenen hiemr. van Rijnlant overdragen sijn een voirwaerde ende een ewichs gesceit mit onsen goeden luden van onsen lande van Woirden die gelant sijn inden waterganc van Sparendam ende dair wt te wateren plegen in manieren ende voirwairden hier na gescr. Inden eersten, alle die gene die up die zuutzijde gelant sijn ende nu ter tijt wateren in die Ysele, die zullen geven vander morgen x vlaemsche groten, ende dair mede sullen zij vrij ende quijt wesen ende ewelijc gesceyden van allen rechte dat sij in Sparendam plagen te hebben, ende van onrade dat dair in roerende is ende sij en sullen nu voirt nemmermeer inden Rijn wateren tot den waterganc van Sparendam wt. Voirt alle die gene die up die zuutzijde voirsc. gelegen sijn ende nu ter tijt genen waterganc in die Ysele en hebben, die sullen geven vander morgen v vlaemsche grot, ende die sullen bliven in allen rechte dair die noirtside in bliven sel. Voirt alle die gene die an die noirtside gelegen sijn sullen geven v vlaemsche grote ende dair mede sullen sij gebetert hebben ale versumenes ende brocken die sij tot desen dage toe gehadt hebben roerende van Sparendam, ende nu voirt sullen sij maken ende houden twee slusen in Sparendam met den goede luden vanden Gestichte die mede tot Sparendam wt wateren sullen ende alle waterganc ende werc bewaren ende houden als sij van outs plagen te doen, wtgeseit dat sij mer twe slusen houden en sullen als voirsc. is, ende dit voirsc. salmen betalen die een helft tot onser vrouwen dage naest comende assumptio ende die ander helft tot Lambert misse daer naest comende, of binnen iii weken na elke dage voirsc. onbegrepen. Ende om dat wij willen dat dit stade ende vaste bliven ende ewelijc onverbroken, so hebben wij desen brief open bezegelt mit onsen zegel, ende hebben mede bevolen onsen welgeboren hiemr. van Rijnlant want sij over alle dese voirsc. voirwaerden geweest hebben van des lants wegen van Rijnlant dat sij desen brief mede bezegelen. Ende wij Reyner Dever ridder, Heinric van Alcmade Ysbrants z., Florijs van Alfen, Ysbrant vander Scuyer, Willem van Lewen, Diddeboy van Catwijck, [26v] ende Boudijn Jans z. knapen, hiemr. van Rijnlant, want wij over alle dese voirsc. saken geweest hebben, so hebben wij desen brief mede besegelt bij behieten ons liefs heren hertogen Aelbrecht mit onsen segelen. Gegeven inden Hage des vridage na ad vincula Petri int jair ons heren m ccc lxiii.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 26v-a-27r
   type : Vonnis date : 1431-09-05 record : # 046  Record details
Wij Gijlis van Cralinge heer van Voirscoten, Gerijt van Poelgheest heer van Hoechmade, Gerijt vanden Zijl heer van Purmereynde, ridderen, Boudijn van Zwieten trezorier van Holland, Jan vanden Boichorst heer van Noirticherhout, Florijs Paedzen, Meynert Claes z., knapen, hogen hyemraden van Rijnlant, doen condt allen luyden dat wij van des gemeens lants wegen van Rijnlant overdragen sijn mit Aernt Vechters z. dat hij aen genomen heeft voir hem ende voir sinen erven te maken ende te houden die hoge brede vanden zeedijck gelegen bij Costverloren gelegen neffens Aernt Vechters z. saet nu ter tijt is ter Halver weteringe to die nu Costverloren hyet erflick ende ewelijck op dat voirs. lant, duerende tot ewigen dagen toe. Ende hier voir hebben wij hoge hyemraet voirgen. van des gemeens lants wegen voirs. quijtgestonden ende gegevent quijt stelden ende geven voir ons ende voir onse nacomelingen Aernt Vechters z. voirs. ende sinen nacomelingen tot even vrien eygen alle die cade ende wateringe mit alle horen toebehoren streckende wt den Ye tot Sloterbrugge toe ende voirt die oude kade ende wateringe streckende vander Nuwer meer tot an die Nuwe weteringe to, also als die dair gelegen ende gegroyt is also groyt ende also cleyn als dat den lande van Rijnlant toe behoren plach off nu ter tijt toe behoirt te vercopen, te versetten ende sinen vryen wille dair mede te doen, behoudelick dat Jan Wouters z. ende Claes sijn soen hebben ende houden sullen [27r] tot enen vryen eygen die cade binnen dijck ende buten dijck up horen lande nu ter tijt gelegen mit half der weteringe dair an gelegen. In kenniss der wairheyt hebben wy hoge hyemr. voirgen. onsen zegelen tot enen getuge an desen breiff gehangen, int jair ons heren dusent vierhondert ende een ende dertich. [Ic Aernt Vechterszoon doe condt allen luden dat ic an ghenomen heb vanden gemeenen lande van Rijnlandt voir mi ende voor minen erven eygelijc ende ervelijc tot ewigen dagen die hoge brede vanden Zeedijck bij Aemstelredam geheten Costverloren also groot ende also cleey als hi gelegen is op mijn zaet nu ter tijt is gelegen an Costverloren streckende den voirs. dijcke zwtoostwairt ter Halver weteringe toe, dair si mi voir gegeven hebben den cadijck tot Costverloren gelijc mijn breive dair of inhouden. In kennisse der wairhede so hebbe ic desen brief bezegelt mit minen zegel, int jair ons heren dusent vierhondert een ende dertich upten vijften dach in septembri.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 27r-a
   type : Keur date : 1422-06-24 record : # 047  Record details
[042] Int jair van xxii op sinte Jans dach nativitas koirden die hoge hyemr. van Rijnlant mit horen dijcgrave dat die van Tetrode ende van Aelberts berge maken sellen xx roeden inden Nuwen dijck tot Sparenwoude een roede breet ende also hoge als hem die hoge hyemr. wijsen sellen. Ende dit sell gemaect wesen tusken dit ende sinte Maria Maddelenen dach naest comende op die hoechste boet, dat is te verstaen twewerf tseventich lb. herens gelts ende die boete nyement te verdragen een ygelick scuyt sinen stade.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 27r-b-27v
   type : Keur date : 1422-00-00 record : # 048  Record details
[098] Wij dijcgrave ende hoge hyemrade van Rijnlant doen condt allen luyden dat wij angesien hebben groten last ende armoede slands ende der goeder luyde in Rijnlant geseten onder dijcaidsen in waterschippen die wateren overmids oirloge dat lange gestaen heeft ende inbrekinge van dijcaedsen ende toevall van groiten vreemden water doir goede doirpen in Rijnlant gelegen groitelicke bij bescadicht sijn ende die luyde die dair gegoet ende gelant sien bij verarmt sijn, so dair in lange tijden overmids veel lasten den land angelegen niet toe gesyen noch verhoedinge op gedaen en is ende sonderlinge in desen na gesc. doirpen, als Alphen, Hasertswoude, Boscoep, Sindelwijck, Poelgen ende Groensvoirde, die welke so seer dair bij verderfelijck geworden sien ende bescadicht dat wij dair omme samentlijck overdragen sijn een kuere dair up te leggen na onser bester wete tot oirbair ende nutschip slands ende luyde voirn. Die welke cueren wij in deser manyeren dair op leggen moeten ende willen als dat dese nagesc. personen sullen [27v] wesen een jair lanck neder hyemr.. Te weten, in Alphen Huge Jacop z. ende Willem Jan Huge z. wonende aldair binnen den waterscip. Item in Hasertswoude Hugen Dirck Melijs z. wonende te Hasertswoude ende Jacop Everts z. wonende te Leyden. Item in Boscoep Jan Claes Boudijns z. Item in Snidelwijck, Poelgen ende Groensvoirt Jan Heyn Claes z. ende Jan Jacop z. Die welke neder Hyemr. zullen elc in horen bedrive ordineren, cueren ende bevelen te maken, wateringe ende dijcaidsen ende alle dat den voirs. lande aldair nut ende oirbair wesen sall na inhout der hantvesten die die voirs. dorpen hebben. Dits behoudelick ons den dijcgrave ende hoge hyemr. van Rijnlant ons rechts ende hoire hantvesten ende hoirs. rechts. Ende so dese voirs. hyemr. mitden scout ordineren, cueren ende bevelen sellen, dat sal van wairden wesen in allen scijn off wij dat selve deden. Ende bevelen enen ygeliken dat te houden bider hoichster boet, ende des nyement te verdragen. Dit sel den voirs. jairen dueren tot onsen weder seggen behoudeliken dat sy genen cost doen en sullen sy en sullen dair off goede rekenninge doen biden hogen hiemr. voirs. dair bij wesende die stede van Leyden. Gedaen anno xxii.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 27v-a-28r
   type : Besteding date : 1421-1434 record : # 049  Record details
[001] Die hoge hiemr. van Rijnlant willen besteden een sluys te maken die leggen sel in Sparendam ende den landt van Woerden toe behoren in alre manyeren als hier na gesc. staet. Item in den eersten sel dese sluse hebben vijftich binden ende elc bint sel dick wesen enen roede voet cants ende dat doerbint sel dick wesen i-1/2 roeden voet mit twe balken ende die voirbinde ter tijwerc dair aen dick volgende tot goeder scaep, want sy dicker wesen sellen dan die afterbinde, ende alle die binde sellen over [28r] dat anderde bint gekerbeelt wesen ende die gordinge sel dick wesen sseven duime ende xii breet ende elc cloester houten sullen dick wesen enen roede voet cants ende die quyspen sellen dick wesen die twe veel van enen voet cants ende die borden sel wesen van goeden deeventeersen plancken ende die sijt plancken sellen dick wesen twe dume van goeder hout ende dat dexel boven sel dick wesen iii dume ende in elken planck op elken stijl twe goede dubbel middel nagelen ende op dat doirbint sullen wesen spikeren die drie een pont wegen ende die tafel wel gespijkert ende gemost. Ende dese voirs. sluyse sel wijt wesen tusken den stijlen drivens waters xi roede voet ende sel hoech wesen tusken den bodem ende dat dexel ix roede voet. Ende alle dese voirs. voeten ende dumen sellen groit wesen na Rijnsker roede ghroet. Item op dese voirs. sluyse staet voir elc vander hiemr. xl sc. Item voir den clerck, xl sc. Item voir der hyemrader knecht tot Sparendam, xx sc. Item elken hymraet voir sijn knechten, x sc. Item Dirck Gijsbrechts z. als der hyemrader bode, x sc

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28r-a
   type : Consent date : 1437-06-25 record : # 050  Record details
[002] Item so consenteerden die dijcgrave ende hyemr. van Rijnlant Pieter Willem Hasen een vaert te maken doir den wech in Waddinx veen om sijn turf te water te voeren, behoudelicken een brugge te leggen inden wech so dat een ygelick dair over mach, ende die scout ende hymr. prijsen als sij scouwen, ende dit sel gedueren tot onsen weder seggen ende geschiede anno xxxvii op sinte Jans scouwe.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28v-a
   type : Rechtsdag date : 1437-06-25 record : # 051  Record details
Anno xxxvii op die Does scouwe. Item Pieter Jacop z. lude voirden hyemraet dat dat lant dat Meus Pieters ende Jan Aendries z. off gepandt was vanden scout van Soeterwoude dat hij dat banwerck sculdich was te maken ende dat hijse sculdich wair te ontheffen ende die scade selve te gelden.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28v-b
   type : Consent date : 1437-06-25 record : # 052  Record details
[003] Item op die tijt geconsenteert Claes Stintgen een sluystgen te leggen inden cadijck van Benthuser wateringe met een wachtdoer dat dair nyement bij bescadicht en wort. Dat lovede hij te bewaeren op sijn goet, ende sel gedueren tot onsen wederseggen.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28v-c
   type : Beveling date : 1437-06-25 record : # 053  Record details
Item Pieter van Busch is bevolen sijn hant te slaen an sulck lant als hem met recht aen gecomen is van Zoeterwoude als hij seyt ende wedervairt hem anders dan goet dat hij dat den hyemr. te kennen geven woude sij wouden vorderen tot sinen recht.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28v-d
   type : Keur date : 1437-06-25 record : # 054  Record details
[099] Anno xxxvii op sinte Jans scouwe. Item so sien die hyemr. overdragen so wye voir sloet inden mercken van Rijnlant, die sel sijn nabuyer die tegen hem sculdich is te sloten een weet doen dat hij na sloet sijn wercx gelijck off beter binnen viii dagen na dat hij hem die weet gedaen heeft op die boet van iii lb. Doet hijs niet, dan sel hijt sinen scout anbrengen ende die sel ter stont met hem gaen mit iii bueyr off mit meer ende besteden die sloten te maken om den minsten cost ende dat die sloot cost te maken dat selve den onwilligen manen bij tugen. Ende betaelt hijt dan niet, so selt die scout wtleggen ende weder inhalen na dijck recht, ende die scout sel hebben voir sinen airbeyt ii sc., ende die bode xii penning.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 28v-e
   type : Keur date : 1437-06-24 record : # 055  Record details
[100] Item [added above the line: 'die selve tijt'] so sien die hyemr. overdragen dat een ygelick scout mit sinen hyemr. binnen den merken geseten sullen scouwen hair wateringen tot allen tyden als gewoenlick is, behoudelick dat sy die wallen [29r] sullen scoen maken ende baggeren ende op halen die modder mit ladiken off mit houwen ende binnen scoen maken ende dat gras, croes ende vull op halen ende niet te laten driven. Ende wair dat enich scout mit sinen hyemr. hier in slap vielen ende niet en scouden als gewoenlick is ende voirs., dat wouden wij corrigeren aen den scout ende hyemr., elx inden sinen als an den genen die des lants verderfenisse gaern sagen duerende tot onsen weder seggen.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 29r-a
   type : Rechtsdag date : 1437-ca record : # 056  Record details
Item want die dijcgrave van Rijnlant enen geheten Pau off Prager gevangen heeft opten meyen dach anno xxxvii op Sparendam overmits brucken die hij gedaen hadde anden sloten ende drayboym tusken Aemsterdam ende Sparendam, dair die dijcgrave ende hyemr. off vervollich sien van sinen vrienden ende sonderlinge van Splinter van Heemskerck, Florijs Claes z. ende Claes Aernts z. op sinte Pieters dach advincula, dair die dijcgrave Pau ende sinen vrienden den koer of gaf off sij Pau verborgen wouden na dijcrecht off dat hij sitten woude gelingen ter tijt dat die hyemr. hem enen dach van recht leyde ende dat recht dair off wijsden off dat hij die broecken dairt off alinge aen den hyemr. bliven woude gelinck oft hem mit recht off gewijst wair, aldair Paau dat geblijf off koer ende lovede dat gewijsen te houden op sijn lijf ende op sijn goet in jegenwoirdicheit des hyemr. ende Splinter van Heemskerck, Jan van Woude, Jacop Kodde, Willem Duker, Claes Bort ende Willem Heffels z., welc geblijf ende seggen die hyemr. wt gesproken hebben in manieren hier na gesc., te weten dat sij Paeu over geseyt hebben die hoechste boet, dat is twewerf tsevntich pont, ende dair off den dijcgrave te geven in ofcortingen ende weder te geven alsulken cost als hij dair om gedaen heeft ende den stochouder sinen cost betaelt. Ende want die hyemraet aen sien sijn armoede ende onderdanicheyt opp des tijt, so hebben sy hem wtsettingen vanden voirs. boeten gedaen, te weten wair dat sake dat hij tot enigen tijden dede tegen den dijcgrave ende hyemr. [29v] in enigen wijs des dijcgraafscip aengeroerende so sokende hij hoir bevallen ende wel verloert sijn lijf ende sijn goet tegen den dijcgtrave ende hyemr. van Rijnlant ende dair voir balinx des lants van Hollant te wesen tot hore vernoeming ende in genen steden noch lande van Hollant veylich te wesen noch betcut te saecken in geenen wijs ter tijt dat hij voldaen heeft van die hoechste boet voirs. ende voirt gebetert all brueken die hij voirt aen gedaen mocht hebben die dijcgraafscip aen roerende bij goetduncken den hyemr.

 

Prev Folio  Location, Folio  Next Folio
OAR11, 29v-a
   type : Rechtsdag date : 1437-ca record : # 057  Record details
[030] Die kenninge tusken Zoeterwoude ende Tyelman. Inden eersten want Tielman van Buschusen aen die een sijde ende dat ambocht van Zoeterwoude an die ander sijde een kenninge dingen voir ons als hyemrade van Rijnlant, dair Tielman eyskede die van Zoeterwoude een somme die opten gemenen lande van Rijnlant om gesettet was dair wij off bekennen dat eysken van wairden want een gemeen ommeslach binnen den mercken was, mer want dat voirs. afterstall niet overgelevert en is bij onsen gesworen clercken hant die nu is off voirtijts geweest is als dat behoirt, ende dair toe een goet man van Zoeterwoude tugede bij sinen ede dat hij den voirs. eysken Boschusen naden ommeslach wel voldaen ende betaelt heeft, so geven wij die van Zoeterwoude die kenninge gewonnen ende Tielman verloren.

 

Prev Folio  Location, Folio   
OAR11, 29v-b
   type : Rechtsdag date : 1437-ca record : # 058  Record details
[031] Item die kenninge van Leyderdorp tusken Tielman aen die een side ende Leiderdorp die ander sij voir ons hiemraden van Rijnlant so kennen wij die gemeen ommesettinge van wairden ende want Jacop Matten z. seyde in onse jegenwoirdicheyt dat Boschusen hem eyskede die voirs. somme ende Jacop gaf dat den gemenen kueren te kennen die dair opp andwoirden, so hij seyde dat sij dair niet off geven en wouden. So kennen wij die ommesettinge van wairden ende geven die van Leyderdorp die kenninge verloren ende Tielman gewonnen, ten wair dat die van Leyderdorp bewijsen mochten dat sij die voirs. somme betaelt hadde ende dat souden sij bewijsen binnen viii dagen off dat bewijs en soude hem niet te baten comen.

 

 

Author Publication Home
William H. TeBrake
Maine, USA, June 2006
Rijnland
OAR11, OAR12, OAR13
www.oudleiden.nl