Nieuws archief

28 februari 2017 - De Historische Vereniging Oud Leiden heeft B&W voorgesteld om het voormalige belastingkantoor aan het Stationsplein de monumentstatus te verlenen. Het gebouw is een van de weinige kantoorgebouwen in Leiden uit de wederopbouwperiode (1940-1970). Het bevat een uniek en niet te verplaatsen kunstwerk in de glas-in-betongevel. Bovendien bevindt zich op de zesde verdieping een keramisch wandreliëf. Het voorstel is gedaan op 17 februari 2017.

Read more …

18 januari 2017 - De commissie Geveltekens is nu ook te volgen via Twitter. Elke week wordt er een tweet verstuurd betreffend nieuws van de commissie Geveltekens, aandacht voor een markant gevelteken uit Leiden of andere leuke informatie. Het twitteradres is @geveltekens.

7 januari 2017 - Geschiedenis leeft in Leiden! En echt niet alleen bij de oudere Leidenaars die een groot deel van de geschiedenis hebben meegemaakt. De HVOL mag ook steeds meer studenten als lid inschrijven. Zoals Luuk Mulder. Hij meldde zich onlangs tijdens het Erfgoedcafé bij voorzitter Rens Heruer voor het HVOL-lidmaatschap. Evenals een flink aantal andere bezoekers van het Erfgoedcafé. 

Ook lid worden van de Historische Vereniging Oud Leiden? Klik hier voor meer informatie.

6 januari 2017 - Op zondag 29 januari presenteert conservator Tiemen Cocquyt van Museum Boerhaave de resultaten van zijn onderzoek naar lenzen in 17de-eeuwse telescopen. Het is voor het eerst dat internationale lenzencollecties in detail met elkaar zijn vergeleken.

De telescoop is in 1608 uitgevonden in Nederland. Er is slechts een tiental exemplaren uit die tijd bewaard gebleven. Deze vroegste telescopen zijn echter zo fragiel en kostbaar dat vervoer met het oog op vergelijkend onderzoek is uitgesloten. Hierdoor was er tot voor kort nog weinig bekend over de lensslijptechniek in de begindagen van de telescoop, en dat terwijl deze innovatie zorgde voor grote wetenschappelijke doorbraken. Met de telescoop ontdekte Galilei manen rond de planeet Jupiter en besefte Christiaan Huygens dat Saturnus ringen heeft.  

Cocquyt, die in 2015 een in de modder in Delft opgedoken ‘kogelhuls’ als oudste kijkertje van Nederland dateerde, ontwikkelde voor zijn onderzoek een mobiel hightech-meetinstrument. Op die manier kon hij ter plekke metingen verrichten en zo de ontwikkeling en praktijk van de Nederlandse en internationale optische cultuur in kaart brengen. In het bijzonder onderzocht hij slijpkenmerken en de kwaliteit van eeuwenoude kijkers uit collecties in Nederland, Duitsland en Zwitserland.

Op zondag 29 januari presenteert Cocquyt zijn resultaten in een lezing voor zowel experts als geïnteresseerden in telescopie en sterrenkunde. In het Leidse Kamerlingh Onnesgebouw vertelt hij die middag over zijn onderzoek en zijn bevindingen. Klopte de bewering van Christiaan Huygens dat hij ‘de beste telescopen ter wereld’ maakte? En welke nieuwe 17de-eeuwse kijkers kwamen aan het licht tijdens zijn onderzoek? De lezing is gratis toegankelijk. Aanmelden op: www.museumboerhaave.nl/onderzoek.

4 januari 2017 - Niek Bavelaar, HVOL-lid en vaste fotograaf van de Historische Kalender van de Beeldbank, heeft in Google Maps een kaart gemaakt met foto's van en informatie over alle Leidse hofjes en poorten. Met die laatste worden nu eens niet de Mors- en de Zijlpoort bedoeld, maar de voormalige achterafstraatjes waar de allerarmsten van de stad woonden, zoals de Fabiaanspoort, de Meisjespoort en de Olieslagerspoort.

De foto's zijn van de hand van Niek zelf, de informatie komt voornamelijk van Wikipedia. De kaart is te vinden op https://www.google.com/maps/d/edit?mid=1GKq9J-ASrH8DSJyW0hRQJpke6jM&ll=52.15854704106002%2C4.493322349999971&z=15.

14 december 2016 - Jaarlijks staan de leden van de commissie Jan van Hout van de Historische Vereniging Oud Leiden stil bij de geboortedag van stadssecretaris Jan van Hout, op 14 december. Bij het monument voor Van Hout in de Pieterskerk werd die dag een bloemenhulde gebracht door leden van de commissie.

Op de foto van links naar rechts: Wim Bleijie, Louise Tromp, Hans van Endhoven, Kees Walle en Piet de Baar.

21 november 2016 - De Stichting Leerstoel Magdalena Moons is in het leven geroepen voor een uniek project over de Leidse stadsgeschiedenis: de stichting en instandhouding van een Leerstoel Magdalena Moons aan de Universiteit Leiden. De Historische Vereniging Oud Leiden juicht dit initiatief toe en levert een financiële bijdrage.

In 2016 is het 475 jaar geleden dat Magdalena Moons geboren werd. Dit jaar is ook de fondswerving gestart om de stichting en instandhouding te bekostigen van een leerstoel voor de cultuurgeschiedenis van Leiden die haar naam draagt.

Leiden is een stad met een groot historisch besef dat zich niet alleen manifesteert in de vele activiteiten rond de jaarlijkse viering van 3 oktober, maar ook in een bloeiend historisch verenigingsleven. Regelmatig worden ook initiatieven genomen die dit onderstrepen, vanuit verenigingen, musea of vanuit de universiteit. Wat ontbreekt, is een plek waar al deze zaken bijeen worden gebracht. De instelling van een deeltijdleerstoel zal dit kader bieden.

Het initiatief om te komen tot een Magdalena Moonsleerstoel is genomen door de Vereeniging Genootschap Magdalena Moons, bestaande uit oud-bestuursleden van de 3 October Vereeniging. Vanuit deze Vereeniging is de Stichting Leerstoel Magdalena Moons tot stand gekomen om dit project in goede banen te leiden. Het doel van de stichting is het instellen en de instandhouding van de leerstoel voor vijf jaar zeker te stellen door de werving van de daarvoor benodigde financiële middelen.

Bekijk voor meer informatie de website van de Stichting Leerstoel Magdalena Moons.

11 november 2016 - De dies kent een flink aantal tradities. De 114de viering op zaterdag 5 november in de Hooglandse Kerk maakte daarop geen uitzondering. Het zingen van het Leidse volkslied, de presentatie en uitreiking van het 108ste Leids Jaarboekje en de terugblik van de voorzitter op het afgelopen jaar waren ook ditmaal terugkerende elementen.

Voorzitter Rens Heruer wierp zich - ook niet voor het eerst - op als een fervent ledenwerver. En hij bracht ook de actieve rol van de HVOL in de stad onder de aandacht. Met name bij zaken als de monumentenstatus van de Oude Kooi, de uitbreiding van het terras van Annie’s, de discussie rond de restauratie en nieuwbouw van museum De Lakenhal, de hoge stoep rondom de Morspoort en de bestemming van het pand Rapenburg 48. De voorzitter benadrukte geen tegenkracht te willen zijn maar meedenker. Burgemeester Henri Lenferink omschreef dat later op de ochtend als ‘meestribbelen om tot betere besluitvorming te komen’.

Debat stadsrechten
De agenda kende ook een nieuw onderdeel. De diesrede door Rudi van Maanen vormde de opmaat voor een debat over de vraag wanneer Leiden zijn stadsrechten verkreeg. Vervolgens nam hij plaats in het panel met drie andere historici: burgemeester Henri Lenferink, Leidenkenner Cor Smit en oud-gemeentesecretaris van Alkmaar en Den Helder Joost Cox. De discussie werd geleid door emeritus hoogleraar middeleeuwse geschiedenis Dick de Boer. De tekst van de voordracht en de discussie zullen leiden tot een artikel in het Leids Jaarboekje 2017. En voor geïnteresseerden in de stadsrechthistorie werd op de dies het boekje ‘Een Leidse verjaardag. Stad en Stadsrechten, 750 jaar geleden’ van Gijsbert van Es en Cor Smit ten doop gehouden. Daarin staat onder meer een hertaling van de tekst uit 1266, de ontwikkeling van het Leidse stadsrecht, een beeld hoe Leiden er in de 13de eeuw uitzag en het levensverhaal van de in Leiden geboren graaf Floris V(1254-1296). De geïllustreerde publicatie van uitgeverij Ginkgo telt 80 pagina’s en is te koop voor 7,50 euro.

Geluidsopname 
Een nieuw service voor onze leden is de geluidsopname die is gemaakt van de gehele dies. Wie verhinderd was of nogmaals thuis in alle rust bepaalde onderdelen van de viering wil beluisteren, kan dat doen via deze link. Zo blijft de HVOL zich vernieuwen zonder de tradities te veronachtzamen.

31 oktober 2016 - Van donderdag 3 tot en met zaterdag 5 november organiseert de Historische Vereniging Oud Leiden (HVOL) het Weekend van de Leidse geschiedenis. Dit jaar is het thema ‘Stad en ommeland’. Drie evenementen staan op het programma:
• Op donderdag 3 november de P.J. Bloklezing
• Op vrijdag 4 november het minisymposium ‘De periferie centraal’
• Op zaterdag 5 november de Dies van HVOL met een discussie over de stadsrechten van Leiden.

Het weekend van de Leidse geschiedenis begint al een mooie traditie te worden. Sinds enkele jaren bundelt de Historische Vereniging Oud Leiden drie evenementen waarin thema’s uit de rijke geschiedenis van onze stad en omgeving centraal staan.

Op donderdag 3 november vindt de P.J. Bloklezing, genoemd naar een van de oprichters van HVOL, prof. dr. P.J. Blok, plaats, georganiseerd door HVOL in nauwe samenwerking met het Leidsch dagblad en de Universiteit. Dit jaar wordt de lezing gegeven door Claudia Vandepoel, museumkundige en deskundige op het gebied van de historische keuken, onder de titel ‘De smaak van de Leidse tuinbouw in de Gouden Eeuw’. De lezing vindt plaats in het Klein Auditorium van het Academiegebouw, Rapenburg 73. Zaal open 19.15, de lezing begint om 20.00 uur. Toegang gratis.
Door de medewerking van de Universiteitsbibliotheek kunnen belangstellenden voorafgaande aan de lezing enkele 17e en 18e eeuwse werken op het gebied van de tuinbouw inzien, waaronder het beroemde ‘De Neerlandschen Hof’, geschreven door Henrick van Oosten (Leiden 1703).

Symposium
Tweede programmaonderdeel is het symposium ‘De periferie centraal’. Voor de derde keer wordt de schijnwerper gericht op recent en lopend onderzoek betreffende het Rijnland als geheel en op enkele dorpen. Op vrijdagmiddag 4 november (Hoogheemraadschap Rijnland, Archimedesweg 1, Leiden, 14.00 – 17.00) zullen 6 historici onder leiding van prof. Dick de Boer korte lezingen geven over zulke interessante onderwerpen als migratie in de 16e eeuw, de industriële ontwikkeling in en vooral rond Leiden in diezelfde eeuw, of landschap en bewoning in de regio in de vroege Middeleeuwen. Ook hier is de toegang gratis.

Verjaardag HVOL
De Historische Vereniging Oud Leiden viert altijd op de eerste zaterdag van november zijn verjaardag. Op 5 november is het de 114e Dies, die op die dag vanaf 10.30 gevierd wordt in de Hooglandse Kerk. Dit jaar viert HVOL de Dies met een discussie over de stadsrechten van Leiden, een bij historici controversieel thema. Na een inleiding door oud-hoogleraar Rudi van Maanen zullen, onder leiding van Dick de Boer, de spreker, de burgemeester Henri Lenferink, stadshistoricus Cor Smit en historicus Joost Cox, gepromoveerd op stadsrechten, over dit onderwerp debatteren.

Alleen leden van de Historische Vereniging Oud Leiden hebben toegang.