Historische Vereniging Oud Leiden

Molenaarspoort [2]

Nummer:

199

Andere namen:

Molenpoort

Adres voor 1871:

niet van toepassing

Adres na 1871:

nu Hortus tegenover Vijfde Binnenvestgracht tussen Zeger- en Kolfmakersteeg

Beschrijving:

In 1702 verkocht Pieter Bogaert zijn huis aan Jan Kievit dat naast de ingang van de Molen- of Molenaarspoort ligt. Volgens het Bonboek Zuid Rapenburg fol. 378 stond het perceel zes huizen noordelijker vanaf het punt waar de stadsvest en gracht samenkomen, ongeveer tussen en aan de overkant van de Zeger- en Kolfmakersteeg. Overigens moet de Molen(aars)poort niet worden verward met de nog meer noordelijk gelegen Pompepoort (of -steeg), in het Bonboek vermeld op fol. 391vso.

Gebruikelijk is dat in de Bonboeken de naastgelegen poorten - met of zonder naam - op een volgende bladzijde worden genoemd, maar dat is hier niet het geval. De reden is dat het poortje zich niet tussen, maar achter de huizen aan de gracht bevond en dat wordt duidelijk uit een waarbrief uit 1690. Daarin wordt over de Molen(aars)poort gezegd dat ze grenst aan een perceel dat achter molen De Engel ligt die tot 1750 aan de Wittesingel bij het Blauwe Bolwerk stond. Hiermee is ook de naam van de poort verklaard.

Mogelijk was de Molen(aars)poort al voor 1816 verdwenen toen in dat jaar de 'academietuin', dus de Hortus werd vergroot en alle bebouwing in dit stadsdeel werd gesloopt.


Een detail van de stadsplattegrond van Blaeu uit 1649 waarop twee molens staan afgebeeld. Boven molen De Engel, onder molen De Vegter met op de achtergrond een stukje van de bebouwing tussen Doelenachtergracht en Vest. Ook de Zegersteeg is nog zichtbaar.	Een 18e-eeuws plattegrondje van het gebied dat sinds 1816 grotendeels door de Hortus wordt ingenomen. De rode cirkel geeft de ligging van de Molen(aars)poort aan.

Vermelding in archiefbronnen:

Bonboek (B, Zuid Rapenburg)

fol. 378

1642 na

Waarboek 67 6B 1690

fol. 9

1690-06-24

Waarboek 67 6M 1701

fol. 45

1702-01-05

Vermelding in andere bronnen:

Plattegrond, ELO

PV 1201.3

1850