Inventarisatie Monumentale kunst wederopbouwperiode

Ontwerptekening muurschildering “Sport en spel”, Lode Sengers.

Stedelijk Museum De Lakenhal

 Beschrijving:

In de school heeft zich een muurschildering van Lode Sengers (Rotterdam 1896 – Leiden 1956) bevonden met een voorstelling van sportende figuren. Mogelijk bevond deze schildering zich in de gymzaal of nabij de directiekamer. Stedelijk Museum De Lakenhal beschikt over de ontwerpschets. In dit ontwerp zijn onder andere polo, roeien, wielrennen en paardrijden afgebeeld. De figuren zijn allemaal met elkaar verbonden; in de tussenstukken zijn vogels en planten geplaatst. De Nieuwe Leidsche Courant plaatste bij het overlijden van Lode Sengers in 1956 een foto van deze schildering. Bij de beschrijving en inventarisatie van de school door Erfgoed Leiden in 2014 is echter geen schildering aangetroffen. Tegenwoordig is werk van Lode Sengers nog te zien in de Hartebrugkerk in de voormalige doopkapel en in het Leidse stadhuis.

Het schoolgebouw is gebouwd als technische school voor de Stichting Katholiek Onderwijs in Leiden. Het is ontworpen door het architectenbureau J.A. van der Laan, J.B. Hermans en Th. M. van der Eerden uit Leiden. De laatste jaren was het in gebruik door de afdeling VMBO van het Bonaventuracollege aan de Mariënpoelstraat.  Volgens het Monumentenregister van de gemeente Leiden heeft het College van B&W in 2014 het advies om het gebouw aan te wijzen als gemeentelijk monument afgewezen. Het gebouw is in 2018 gesloopt. Op deze locatie komt nieuwbouw voor VMBO Bonaventura en VMBO De Thermiek, Beroepscollege Leystede.

Nieuwe Leidsche Courant, 3 maart 1956

Bronnen:

Archief Stichting Katholiek Onderwijs Leiden, ELO

“In memoriam Lode Sengers” in: Nieuwe Leidsche Courant, 3 maart 1956

“Schoolgebouw voor vakmensen” in: Leidsch Dagblad 10 november 2018

13 november 2018

Inventarisatie Wederopbouwkunst

Compositie van dierenfiguren, J.B. Lambert Simon (foto: Peter Lamboo)

Beschrijving:

Het kunstwerk heeft een bijzondere vorm en is ca. 5.70 meter breed en 5.00 meter hoog. Het is vervaardigd van chamotte klei. Het reliëf stelt een landschap met water voor met kuikens, een schaap, een gans, een poes, een hond, en in het midden twee vissen en een vogel. Daarnaast een damhert met daarboven een wit konijn, een springende eekhoorn en vier vogels die richting de zon vliegen.Het geheel is als een puzzel van ca. 140 stukjes in elkaar gezet.

Jan Baptist Lambert Simon (Den Helder 1909 - Utrecht 1987) was zoon van een steenhouwer en vertrok als 20-jarige naar Parijs. Hij maakte daar kennis met de kunstenaars van de ‘Ecole de Paris’ zoals Chagall. Hij heeft geen monumentale opleiding genoten. Terug in Nederland woonde hij vanaf ca. 1930 in Utrecht en maakte deel uit van de kunstenaarsgroep rond het tijdschrift De Gemeenschap.  Deze bestond uit jonge katholieke intellectuelen die zich keerden tegen het establishment. Als katholiek kunstenaar heeft hij vooral opdrachten van katholieke instellingen gekregen. Het katholieke Leidse Architectenbureau Van der Laan, Hermans, Van der Eerden en Kirch was een van zijn trouwste opdrachtgevers. In Leiden heeft Lambert Simon meerdere opdrachten uitgevoerd, waaronder een scherfmozaïek boven de entree van de Katholieke Technische School aan de Boerhaavelaan en een (verdwenen) glasappliqué in de Leidse Paulus ULO in de Surinamestraat. In de St. Willibrorduskerk in Oegstgeest bevindt zich een groot glas-in-loodraam van Lambert Simon met als thema Het Laatste Oordeel.

De school is gebouwd als typisch Nederlandse traditionalistische architectuur. Het complex bestaat uit twee eenvoudige bakstenen gebouwen met zadeldaken. De twee aan elkaar geschakelde vleugels omarmen de tuin. Het reliëf van Lambert Simon is alleen vanaf de tuin zichtbaar.

Nadat het gebouw een aantal jaren in gebruik is geweest bij het Stedelijk Gymnasium biedt het sinds augustus 2022 huisvesting aan Oekraïense vluchtelingen en asielzoekers. Vanaf 2025 zal het een andere bestemming krijgen of worden gesloopt.

Bronnen:

“Het Keramische werk van Lambert Simon” in: Samenspel, no. 2, 1964, pp. 14-21

“Oekraïense vluchtelingen al volgende maand in schooltje aan Leidse Lammenschansweg”, in: Leidsch Dagblad, 22 juli 2022

Spoelstra, Yteke, Monumentale kunst ontdekt in Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken 2017, https://www.leidseregioinkaart.nl/kaarten/images/Monumentale_kunst.pdf

Spoelstra, Yteke, De School: “Een sieraad der gemeente”. Inventarisatie van Leidse schoolgebouwen 1850-1965, Unit Monumenten & Archeologie gemeente Leiden, Leiden 2009-2010, nr. 42

11 oktober 2022

Inventarisatie Wederopbouwkunst

Wandreliëf met stalen profielen, Peter Struycken (foto: Jos Hooghuis)

Beschrijving:

Het kunstwerk bestaat uit twee delen: één - voor en achter de glazenpui - van de hoofdentree en de hal en één voor het overblijflokaal of aula. De twee reliëfs zijn ruggelings, dus aan de voor- en de achterzijde van dezelfde dragende muur bevestigd. De beide kunstwerken met een vergelijkbare compositie, zijn uitgevoerd in bruine en in verschillende rood- en/of oranjetinten geverfde stalen U-profielen die in schuine richtingen op een donkerblauwe of zwarte muur zijn gemonteerd. Het reliëf is beschadigd doordat het door onbekenden met wit is overgeschilderd (zie foto) en ook omdat het relief aan de binnenzijde (aula/overblijflokaal) niet meer aanwezig is.

De kunsthistorische waarde van dit reliëf is van belang omdat het een van de vroegste monumentale kunstwerken van Struycken is.

Peter Struycken is een zeer toonaangevende Nederlandse kunstenaar en is vooral bekend door zijn werken met kleur en computertechniek vanaf 1969. Hij werd in 1939 geboren in Den Haag en studeerde daar aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. In 1964 werd hij docent aan de kunstacademie in Arnhem en was hij daar de medeoprichter van de afdeling Monumentaal Nieuwe Stijl, die studenten stimuleerde om kunst te verwerken in architectuur en stedenbouw.

Nadat de UTS het gebouw niet meer gebruikte vestigde het Driestar College (voor PrO, lwoo, vmbo, havo en vwo) zich in het gebouw. Dit is in 2017 afgebroken om plaats te maken voor woningbouw. Het kunstwerk is gedemonteerd en verwijderd. De onderdelen zijn door de RCE geanalyseerd om de oorspronkelijk kleuren en de samenstelling van de verf vast te stellen. Het werk is opgeslagen. Waarschijnlijk zal het kunstwerk worden gerestaureerd en herplaatst. Hierover is overleg gaande met de kunstenaar.

Kunstwerk aan de binnenzijde van de entree (foto: Jos Hooghuis)

Kunstwerk gedemonteerd en opgeslagen (foto: Jos Hooghuis)

Analyse van de oorspronkelijke kleuren van het kunstwerk door dr.ir. Mariël Polman,

Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed (foto: Jos Hooghuis)

Analyse van de oorspronkelijke kleuren van het kunstwerk door dr.ir. Mariël Polman,

Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed (foto: Jos Hooghuis)

Bronnen:

“’Mathesis Scientiarum Genitrix’ streek neer in de Boerhaavewijk” in Leidse Courant , 16 september 1966, p. 3

“Nieuwe school van MSG door Minister geopend” in Leidsch Dagblad, 16 september 1966, p. 3

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en Stedenbouw 1940-1965. Leidse Historisch Reeks. Leiden 2009, p. 106

Spoelstra, Yteke, De School: “Een sieraad der gemeente”. De geschiedenis van de scholenbouw in Leiden. Deel 2: 1945-1965, Unit Monumenten & Archeologie gemeente Leiden, Leiden 2009-2010, p. 17, p. 21

Spoelstra, Yteke, Wetmatige Beweging. Gekleurd metalen reliëf uit 1966 Peter Struycken. Uitgebreid Technische School Mathesis Scientiarum Genetrix, Dieperpoellaan 2, Leiden. Een kunst- en cultuurhistorische waardestelling, maart 2016

“Veranderd genootschap M.S.G. trekt in een nieuw schoolgebouw” in Leidse Courant, 29 april 1966, p. 7

“Werk Peter Struycken nader onderzocht” in: Oud Leiden Nieuws, jaargang 5, nummer 3, september 2017, p. 18-20

22 maart 2018

Sinds 2014 kent de HVOL een commissie Monumentale kunst van de wederopbouwperiode. Deze commissie is opgericht om de Leidse monumentale kunst uit de naoorlogse periode te inventariseren, te documenteren en onder de aandacht te brengen. De commissie bestaat uit Paulina Buring, Jos Hooghuis (voorzitter), Walter van Kampen, Hans van Klinken en Peter Lamboo.

Wat is monumentale kunst?
Monumentale kunst is de term die gebruikt wordt voor kunst die ontworpen is als spijkervast onderdeel van een gebouw. Vaak is monumentale kunst te vinden in openbare of semiopenbare gebouwen, zoals scholen, kerken, stations, winkelcentra en kantoren.

Wat heeft de commissie tot nu toe gedaan?
De commissie richt zich speciaal op de monumentale kunst uit de periode van de wederopbouw, tussen 1940 en 1970. Dit waardevolle erfgoed dreigde door gebrek aan bekendheid en waardering geruisloos te verdwijnen. Een deel is ook al verdwenen. Vele van de gebouwen waarin deze kunst zich bevindt zijn economisch verouderd en worden met sloop bedreigd. De commissie heeft de afgelopen jaren die monumentale kunst In Leiden geïnventariseerd.

De inventarisatie van monumentale kunst in Leiden
De inventarisatie van Leidse monumentale kunst uit de wederopbouwperiode is hier te vinden op deze website. Door in het overzicht door te klikken op foto of adres opent men een pagina met informatie over het betreffende kunstwerk, de kunstenaar en het gebouw waarvoor het kunstwerk is ontworpen. Deze informatie wordt voortdurend geactualiseerd. De inventarisatie omvat ca. 90 kunstwerken waarvan de helft inmiddels is verdwenen.

Samenwerking met de gemeente Leiden
De commissie heeft haar inventarisatie beschikbaar gesteld aan de gemeente Leiden die nader onderzoek heeft laten verrichten. Het College van B&W heeft in 2018 besloten dat voor monumentale kunst in gemeentelijk eigendom die wordt bedreigd onderzocht moet worden of er mogelijkheden zijn tot behoud en herplaatsing.

Wat doet de commissie nu?
De commissie zet zich in voor behoud en herplaatsing van bedreigde monumentale kunst in gemeentelijk èn particulier bezit.

Uw informatie zeer welkom
Mocht u informatie hebben over de in het overzicht voorkomende kunstwerken, of weet u van het bestaan van monumentale kunst die nog niet in dit overzicht voorkomt, neem dan contact op met de commissie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

‘Help Wandkunst Opsporen’
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft een website waarop iedereen nog onbekende monumentale kunst uit de wederopbouwperiode kan aanmelden: https://formulier.cultureelerfgoed.nl/archis/aanmelden-kunstwerk-openbare-ruimte/?get=2&sidn=0950cf01aab8476485500c4454c9e053

Lijsten met Monumentale Kunst in Leiden uit de wederopbouwperiode zijn hier te vinden.

Het referentiekader om niet of onvoldoende beschermd erfgoed te typeren en te waarderen laat onvermijdelijk ruimte voor een subjectieve invulling: zowel het opnemen van een object of situatie is niet vanzelfsprekend, maar evenmin de redenen ervoor. Een inventarisatie van dergelijk erfgoed is behalve discutabel ook onvermijdelijk dynamisch. 

Waar gaat het over bij niet of onvoldoende beschermd erfgoed?
Erfgoed is wat vorige generaties hebben nagelaten en dat de grondslag vormt voor de cultuur en de kennis waarop wordt voortgebouwd. Hoe verder terug in de tijd, hoe meer het gaat om het koesteren van een verleden dat is afgesloten. De Burcht of de Pieterskerk hebben de oorspronkelijke functie allang verloren, maar hebben zo ́n waarde voor de stad dat dit er helemaal niet meer toe doet. 

Naarmate het gaat om objecten of situaties van recenter datum, is een dergelijke status minder of helemaal niet aanwezig. Een scherpe grens valt daarbij niet te trekken. Wij spreken van "modern erfgoed" als het gaat om objecten en situaties waarbij de oorspronkelijke functie er nog steeds toe doet en onderdeel uitmaakt van het "verhaal" waarin de waarde en de kwaliteit worden geduid. Grofweg dateert modern erfgoed vanaf de 19de eeuw, mede door de breuklijnen die dan zichtbaar worden in de ontwikkeling van de stad. De opkomst van de moderne industrialisatie, het treden buiten de singels, de opkomst van de sociale huisvesting, de modernisering van de infrastructuur.

Lees de hele inventarisatie in de bijlage.

De commissie Niet-beschermd erfgoed richt zich op het verzamelen van kennis over en beschermen van waardevol erfgoed dat geen of onvoldoende status geniet. In De Kooi werd de beslissing om de zogenaamde noordelijke blokken te slopen en te vervangen door nieuwbouw onherroepelijk.

Met woningcorporatie De Sleutels werd constructief overleg gevoerd om de kwaliteit van deze nieuwbouw en het aansluiten daarvan op het te behouden deel van de vooroorlogse complexen op een bevredigend niveau te krijgen. Er was een feestelijke oplevering van de opgeknapte delen van Tuinstadwijk in het voorjaar, waarover constructief overleg werd gevoerd met De Sleutels.

Bij de herstructureringsplannen van woningstichting Portaal van hun woningbezit in de Zeeheldenbuurt lukte het de commissie niet om de complexen aan de Zijlsingel te behoeden voor sloop. Overigens is er met Portaal een goed overleg, maar de uitkomst wordt betreurd. Het is wel gelukt om Portaal ervan te overtuigen om de woningen in de De Ruijterstraat te behouden.

De commissie publiceerde in 2014 een ‘referentiekader’ voor het beoordelen van het 'modern erfgoed' in Leiden. Daarbij werden twee expertisebijeenkomsten gehouden met deskundigen, in samenwerking met de dienst Erfgoed Leiden en omstreken. Het referentiekader is hier te raadplegen. Vervolgens is een begin gemaakt voor een nadere concretisering ervan in Leiden Zuidwest en het Morskwartier.

Algemene informatie commissie geveltekens  

vindt ons ook op: 

Landelijke kerninventarsatie gevelstenen

of bereik ons via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Geveltekens Leiden

Wie door de historische binnenstad van Leiden loopt ziet aan vele gevels verwijzingen naar de geschiedenis. In een tijd waarin adressering in de vorm van huisnummers ontbrak maakten geveltekens het betreffende pand gemakkelijker vindbaar. Ze dienden als aanduiding voor bijvoorbeeld het beroep van de bewoner of de functie van het pand.

In Leiden zijn nog veel geveltekens over. Sommige zijn in goede staat, andere zijn aan herstel toe. Her en der bevinden zich losse gevelstenen waarvan niet altijd bekend is waar ze oorspronkelijk waren geplaatst of wat het bijbehorende verhaal is. Ook zijn er verhalen over gevelstenen en hun oorspronkelijke plek, maar zijn de stenen zelf niet teruggevonden.

De commissie geveltekens zoekt nieuwe leden; voor meer info klik hier.

De volgende onderwerpen vindt u op deze pagina: navigeer door met een muisklik op de onderstaande tableau's te drukken.

  

Geveltekens op de kaart

De Commissie Geveltekens zet gevelstenen, snijramen en bovenlichten letterlijk op de kaart van Leiden.

Elk gevelteken, snijraam of bovenlicht heeft een eigen punaise op de kaart die de locatie aangeeft. De kleur van de punaise geeft aan welke informatie beschikbaar is. Er zijn ook enkele wandelingen langs de Leidse geveltekens beschikbaar. Het beginpunt van deze wandelingen is gemarkeerd met de afbeelding van twee wandelaars.

.

knop links boven : kaartlegenda ; rechts boven : kaart uitvouwen

Index van de geveltekens

De geveltekens van Leiden zijn ondergebracht onderstaande index. Per regel zijn het adres, postcode, de naam/voorstelling, objectnummer en soms het betreffende verhaal aangegeven. Door op de onderstaande afbeelding te klikken komt u in deze index en kunt u deze inzien of downloaden.

Commissie Geveltekens

Sinds februari 2012 is binnen de Historische Vereniging Oud Leiden de Commissie Geveltekens actief. Deze commissie richt zich op het behoud en herstel van Leidse geveltekens en probeert daartoe zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Ze beheert een beeldbank met beeldmateriaal en andere informatie over geveltekens. Ze vertelt via "verhalen" over individuele geveltekens en publiceert waar onze actuele aandacht naar uitgaat. Onze jaarverslagen kunt u hier vinden.  De Werkgroep Geveltekens kent een aantal zwaartepunten:

• restauratie
• publiek maken van verhalen
• beheer van beeldmateriaal en websites
• samenwerken met andere organisaties 
• diverse andere activiteiten. 

Read more …

Nieuws commissie Geveltekens

....

- Van Spaarpotpoort tot Leeuwenpoort

- Aan de Middelstegracht, niet ver van de Groensteeg, in de wijk Pancras-Oost, bevindt zich een klein poortje met daarboven een gevelteken: een fraai versierde sluitsteen. Binnenkort het verhaal betreffende deze steen op de website ELO te lezen (nu al te lezen in de papieren versie van Oud Leiden Nieuws). 

- Molen de Heesterboom

- Op zondag 8 juli 2018 werd in een korte plechtigheid het huisteken en de naam aan de zaagschuur van molen De Heesterboom aan de Haagweg onthuld. Op de plek van De Heesterboom staat al ruim twee eeuwen lang een zaagmolen. Deze werd op 8 januari 1796 gekocht door Johannes van Hees, een houthandelaar. Helaas brandde de molen door onbekende oorzaak in de nacht van 25 op 26 augustus 1802 tot de grond toe af. Op 27 januari 1803 verleende de Gemeenteraad van Leiden toestemming om de molen te herbouwen en dat zal Van Hees nog wel in dat jaar gerealiseerd hebben, al staat op de molenbaard (een plank onder de askop) het jaartal 1804. Van Hees verkocht de molen en houtwerf in 1815 aan Leendert Dorrepaal en Hendrik Meygaarden en uiteindelijk werd in 1856 D.D. Noordman eigenaar. Zijn nakomelingen hebben de molen voor de toekomst veiliggesteld in de Stichting Houtzaagmolen de Heesterboom. Joep Noordman, secretaris van deze stichting, is ook directeur van het houtbedrijf naast de molen.

Leden van de commissie Geveltekens, Hans de Sterke en Dik Kompier hebben zich ingezet om het verloren gegane gevelteken en de naam weer op de gevel van het zaaghuis aan te laten brengen.

Na enige discussie over de vorm van de boom en vooral de schrijfwijze van de naam (op diverse oude foto’s bleek die telkens anders gespeld te zijn, waaronder ook d’Heesterboom) werd de knoop door het bestuur doorgehakt: het werd De Heesterboom.

foto 1

foto 2

foto 3

Onderschrift foto 2
Dik Kompier vroeg de bekende “gevelschilder” Jan Willem Bruins of hij deze klus wilde doen. Door de financiële bijdrage van de Historische Vereniging Oud Leiden en de Stichting Industrieel Erfgoed Leiden kon de uitvoering worden gerealiseerd. En dus prijkt nu de naam en logo van De Heesterboom dank zij het vakmanschap van JW Bruins weer in volle glorie op de gevel.

Onderschrift foto 3
De grote groep molenaars (vrijwilligers) die de molen bedient en dus nog steeds werkelijk op windkracht boomstammen tot planken verzaagt, is er ook heel trots op. Dat de molen nog maar veel mag zagen en het gevelteken lang mag blijven bestaan! 

- Interview student Geert Winter: "Het gevelstenenproject van de HVOL".  Via Adriaan van Brandenburg, secretaris van de HVOL, werd Dik Kompier, PR verantwoordelijke commissie geveltekens, door Geert Winter benaderd voor een interview. Hij volgt de bachelor geschiedenis aan de Erasmus Universiteit, met als specialisatie economische geschiedenis. De periode die binnen deze studie wordt behandeld is grofweg van de vroegmoderne tijd tot aan het recente verleden. Hij zit in het derde jaar van deze studie. De studie leidt op tot historicus. Zowel bij Adriaan als bij Dik gingen zijn vragen vooral over Leiden en haar geschiedenis en welke doelen in de HVOL - werkzaamheden belangrijk waren. Lees verder voor zijn conclusie via de link: conclusie interview

- De verdwenen boom: Stichting de Heesterboom, Historische Vereniging Oud Leiden en STIEL (Stichting Industrieel Erfgoed Leiden) financieren de kosten om het beeldteken weer op de gevel van de molen D'Heesterboom te krijgen. Lees het verhaal van deze molen : http://tinyurl.com/lyt62pb.

 

- Graansilo en Cronesteyn

Dankzij Jan, Piet en Hans zijn er weer twee nieuwe verhalen toegevoegd: geveltekens Graansilo, Vlietweg 1, eerste steen en muurreclame en een gevelteken Brasserie CRONESTEYN 

 

- Wijtenburg

Met dank aan dhr. Moggré hebben we weer een nieuw verhaal. Foto's van een eerste steen Haarlemmerstraat 2 en één van het pand van Wijtenburg, Nieuwe Rijn 89-90. Van Dhr. Moggré mochten we gebruik maken van een stukje tekst van zijn eigen website jaapmoggre.nl; het resultaat is te zien in het verhaal van Wijtenburg.

 

- Swammerdampad en Paardekoper 1902

Er zijn twee nieuwe verhalen aan onze verzameling toegevoegd; te weten:  gevelteken aan het Swammerdampad ter herinnering aan een Leids onderzoeker Jan Swammerdam en een gevelteken met het opschrift “Paardekooper 1902” aan de boerderij "Ora et Labora" (Bid en werk) aan de Vlietweg 44.

 

 - Wilbert Devilee

De werkgroep Geveltekens kreeg wederom van dhr. Wilbert Devilee linken naar een tweetal mooie fotokijkboeken (klik op de onderstaande afbeeldingen) betreffende panoramafoto's van Leiden.  

 

 - Ons Doel

Dankzij dhr. E.Plugge hebben wij nu ook een verhaal dat achter de gevelsteen zit van Woningbouwvereniging Ons Doel aan de Lindestraat 79-81. Lees dit mooie verhaal via de link http://tinyurl.com/le7xc5k.

 

- Snijramen en bovenlichten

De commissie Geveltekens is voortvarend gestart met de inventarisatie van de snijramen en bovenlichten in Leiden; ook in feite zijn dit geveltekens. Het verhaal over deze mooie exemplaren kunt u vinden op http://tinyurl.com/kcyw3qh. De inleiding van deze pagina is verzorgd door Ben Veldstra. 

 

- Hogewoerd 126b

In de verzameling van Joop Gijsman hebben we een foto gevonden van een nieuwe herdenkingsplaquette!!

Deze steen is geplaatst in 2016. De steen zit op Hogewoerd 126b en vervangt de oude, verweerde steen van Frans van Lelyveld. Lees het verhaal over deze steen: http://tinyurl.com/n8d3phm

 

- Gevelsteenwandeling

De gevelsteenwandeling is geactualiseerd. Deze wandeling is ook geschikt voor scootmobielers. Lees het verhaal van deze wandeling waar u ook de route als PDF kunt downloaden: http://tinyurl.com/k7vbk6g.

 - STIEL

Van de Stichting Industrieel Erfgoed Leidene Stichting Industrieel Erfgoed Leiden (STIEL) hebben we een mooie verzameling foto’s gekregen. Deze verzameling wordt momenteel door Hans de Sterke en Thijs de Vries geinventariseerd. 

- Het verhaal van de van Voorthuizen school en de Vuurvogel is tot stand gekomen. Gezien de verwachte sloop van deze scholen denkt de werkgroep Geveltekens alvast na over herbestemming van de gevelstenen. Lees het verhaal: http://tinyurl.com/m7ltqv7

 

  - fotokijkboek

De commissie Geveltekens kreeg van dhr. Wilbert Devilee een mooi foto kijkboek (van een serie van drie) over Leiden binnen de singels vroeger en nu ter inzage.

        Foto kijkboek 1  A t/m J                                            Foto kijkboek 2 K t/m O                                  Foto kijkboek 3 P t/m Z

Kunsthandel Devire Middelstegracht 89 tel. 071-5131829

Wandelingen 

WANDELING

IN HET KORT

lengte wandeling 5,94 km

start- en eindpunt het plein Blauwpoorthaven, aan het einde van de Steenstraat, bij de Blauwpoortsbrug.

Hoek Steenstraat/Morstraat-Kort Galgenwater-Weddesteeg-Noordeinde-Kort Rapenburg-Breestraat-Rapenburg-Herensteeg-Kloksteeg-Nieuwsteeg-Pieterskerkhof-Muskadelsteeg-Schoolsteeg-Breestraat-Pieterskerk Choorsteeg-Langebrug-Ketelboetersteeg-Breestraat-Hogewoerd-Rijnstraat-Hooigracht-Nieuwstraat-Hooglandse Kerksteeg-Haarlemmerstraat-Paradijssteeg-Van der Werfstraat-Grevenstraat-Oude Singel-Lange Lijsbethsteeg-Ceaciliastraat-Blauwpoortsbrug

BESCHRIJVING

Geveltekenwandeling langs geboortehuizen van bekende Leidse kunstenaars en schrijvers.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Voor de volledige beschrijving van deze wandeling gebruik de link: http://tinyurl.com/y9f4cn97 en als een printbare handout in PDF formaat via deze link: kunstenaars.

VOOR DE ROUTE

Als PDF: wandeling geveltekens Kunstenaars

                   

De GPS-gegevens en bijbehorende kaarten zijn via RouteYou ter beschikking gesteld.

Lopende projecten

De Roode Tooren

In de eerste helft van de 13de eeuw was er langs de oevers van de Rijn al sprake van een bebouwing in het gebied dat later de stad Leiden zou worden. Onderdeel van deze bebouwing was een stadsmuur met uitkijktorens. De enige muurtoren van dit gebied die we nu nog kennen is de 'Roode Toeren', die in het stedeboek uit 1410 wordt beschreven als het uiterste punt van de stad. Lees het verhaal via de link: http://tinyurl.com/glsvzfm.

                                                   

 

 

 

 

 

Molen d'Heesterboom

Restauratie van het gevelteken van molen d'Heesterboom, ook wel bekend als de molen van Noordman, aan de Haagweg 79 Leiden. Lees het verhaal via link: http://tinyurl.com/lyt62pb.

 

De Burcht van Leiden

De Burcht is het oudste bouwwerk van Leiden. De Burchtheuvel gaat in zijn meest oorspronkelijke vorm al terug tot de 9e of 10e eeuw. Het Burchtproject c.q. Burchtverhaal is klaar en omvat drie thema's, namelijk: de toegangspoort van het Burchtcomplex, het toegangshekwerk en de poort van de Burcht en het Heerenlogement. 

 

 

 

In de planning

Afgeronde projecten

Wie door de historische binnenstad van Leiden loopt ziet aan vele gevels verwijzingen naar de geschiedenis. In een tijd waarin adressering in de vorm van huisnummers ontbrak maakten geveltekens het betreffende pand gemakkelijker vindbaar. Ze dienden als aanduiding voor bijvoorbeeld het beroep van de bewoner of de functie van het pand.

In Leiden zijn nog veel geveltekens over. Sommige zijn in goede staat, andere zijn aan herstel toe. Her en der bevinden zich losse gevelstenen waarvan niet altijd bekend is waar ze oorspronkelijk waren geplaatst of wat het bijbehorende verhaal is. Ook zijn er verhalen over gevelstenen en hun oorspronkelijke plek, maar zijn de stenen zelf niet teruggevonden.

De commissie geveltekens zoekt nieuwe leden; voor meer info klik hier.

De volgende onderwerpen vindt u op deze pagina: navigeer door met een muisklik op de onderstaande tableau's te drukken.

De Commissie Geveltekens zet gevelstenen, snijramen en bovenlichten letterlijk op de kaart van Leiden.

Elk gevelteken, snijraam of bovenlicht heeft een eigen punaise op de kaart die de locatie aangeeft. De kleur van de punaise geeft aan welke informatie beschikbaar is. Er zijn ook enkele wandelingen langs de Leidse geveltekens beschikbaar. Het beginpunt van deze wandelingen is gemarkeerd met de afbeelding van twee wandelaars.

.

knop links boven : kaartlegenda ; rechts boven : kaart uitvouwen

De geveltekens van Leiden zijn ondergebracht onderstaande index. Per regel zijn het adres, postcode, de naam/voorstelling, objectnummer en soms het betreffende verhaal aangegeven. Door op de onderstaande afbeelding te klikken komt u in deze index en kunt u deze inzien of downloaden.