Inventarisatie Wederopbouwkunst

Glas-in-loodraam, Louis Smeets (foto: Jos Hooghuis)

 

Adres	Boshuizerlaan 11-13, 2312 SG Leiden
Gebouw	R.K. Kerkgebouw St. Antonius van Padua
Bouwjaar	1966
Architect	Herman Campman
Oorspronkelijke bestemming	R.K. Kerkgebouw St. Antonius van Padua
Huidige gebruik	R.K. Kerkgebouw St. Antonius van Padua
Kunstobject	2 glas-in-loodramen en 4-delig tympaan
Kunstenaar	Louis Smeets (1918-2005)
Status	Bedreigd

 

Beschrijving:

Het raam strekt zich uit over uit over de gehele noordgevel van de kerk en bestaat uit drie delen: een raam aan de noordoostzijde ter hoogte van het altaar, vier tympanen boven de Mariakapel en de biechtstoelen en een raam aan de noordwestzijde boven de ingang aan de Churchilllaan. De ramen zijn abstract van vormgeving en uitgevoerd in felle kleuren met verschillende schakeringen rood. De bouwpastoor van de kerk liet zich graag inspireren door de apostel Paulus en vroeg daarom glazenier Louis Smeets om in de ramen het leven van Paulus te verbeelden. De kleuren van de ramen stellen symbolisch de groei voor die Paulus in zijn leven doormaakte. Het raam aan de noordwestzijde verbeeldt het einde van het leven in de marteldood. Het donkerrood in dit raam verwijst naar het martelaarsbloed. De vier tympanen tussen de beide grote ramen zijn een verwijzing naar de vier missiereizen van Paulus.

Louis Smeets (1918-2005) was als beeldhouwer, glasschilder en materieschilder voornamelijk werkzaam in Venlo. Hij werkte vanaf 1953 in atelier Geutjes in Venlo voor de beroemde Limburgse glazenier Joep Nicolas voor wie hij schetsen uitwerkte tot cartons en de verdere uitvoering verzorgde. 

De R.K. Kerk H. Antonius van Padua is ontworpen door architect H.A.D. Campman van het architectenbureau Hendriks, Van den Bosch en Hendriks. Het ontwerp reflecteert de veranderde liturgie als gevolg van het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965). De kerkzaal is zo ingericht dat hij voor meerdere doeleinden en samenkomsten kan worden gebruikt. Het gebouw maakt deel uit van een samenstel van gebouwen met verder een kleuterschool, een lagere school, verenigingsgebouw en pastorie. Er zijn plannen om het kerkgebouw voor de eredienst te sluiten.

In februari 2020 heeft de gemeente Leiden een aanvraag van de Historische Vereniging Oud Leiden om de monumentstatus te verlenen aan het kerkgebouw en de aangrenzende pastorie afgewezen. Wel zal de gemeente uitvoering geven aan het beleid inzake monumentale kunst uit de Wederopbouwperiode en behoud en herplaatsing van de glas-in-loodramen bevorderen.

In oktober 2023 is de kerk aan de eredienst onttrokken. In 2024 dient de kerk als opvanglocatie voor asielzoekers. Er zijn plannen voor herplaatsing van het grote Paulusraam.

Paulusraam, noordoostzijde (foto: Jos Hooghuis)	Paulusraam, noordwestzijde (foto: Jos Hooghuis)

 

Tympanen boven biechtstoelen en Mariakapel (foto: Jos Hooghuis)	Tympanen boven biechtstoelen, detail (foto: Jos Hooghuis)

 

Raam in Mariakapel (foto: Jos Hooghuis)	Exterieur (foto: Peter Lamboo)

           

Bronnen:

50 jaar op eigen wijze H. Antonius 1961-2011, uitgegeven door het kerkbestuur van de parochie Lam Gods te Leiden, 2011

“Antoniuskerk van Leiden Zuid-West samenbunding van nieuwe inzichten. De beglazing van de nieuwe kerk”, in: Leidse Courant, 27 april 1966, p. 5

Hoogveld, Carine (hfdred.) Glas in lood in Nederland 1817-1968, Den Haag: SDU, z.j. (1989?), p. 298

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en stedebouw 1940-1965. Leidse Historische Reeks 21. Leiden 2009, p. 38, 177

Spoelstra, Yteke, Monumentale kunst ontdekt in Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken 2017, https://www.leidseregioinkaart.nl/kaarten/images/Monumentale_kunst.pdf

“Sluiting van de Antoniuskerk op 22 oktober” in: Rondom Petrus en Paulus, september/oktober 2023

21 september 2024