TerugBehouden ReispoortTerug
 
Nummer:14
Andere namen:De Kous
Adres voor 1871:Wijk 8 nr. 194 - 212
Adres na 1871:Zuidsingel 6-8

Beschrijving:
De poort stond tevens bekend als De Kous. Oorspronkelijk stonden er 21 huisjes en daarmee was het een van de grootste poorten in Leiden. In 1906 is ze gesloopt om plaats te maken voor een school, eveneens bekend als [Hof] de Kous die inmiddels ook niet meer bestaat.

Waarschijnlijk is de poort aan de Zuidsingel gesticht door de warmoesman Dirck Pietersz. Buytevest of anders door zijn weduwe Machteld Lambrechtsdr. In ieder geval staat zij als eigenaar in het Bonboek op fol. 566-575 vermeld, terwijl haar buurman, de olieslager Jan Dircxz. Stien, ook drie huisjes in de poort bezit (fol. 564 en 564vso). Van belang is dat bovenaan de bladzijden wordt verwezen naar de lasten (een grondrente) opt huys opten Rijn. Daarmee wordt de tegenwoordige Havenkade bedoeld, waar Buytevest en Stien ook buren waren. Met dien verstande dat zich tussen hun huizen aan de Rijn en de Zuidsingel een groot erf bevond dat zich uitstekend leende voor poortbebouwing.
De huisjes bleven lang eigendom van de familie Buytevest en hun erfgenamen en werden pas in 1723 verkocht. Op fol. 563vso vermeld het Bonboek dat dit huys met nogh een huys aen de andere zijde van de Behoude Reyspoort met nogh 20 huysen in de voorseyde poort by de gesamenllijcke erffgenaemen van Dirck Pietersz. Buytevest en Magteld Lambregts [zijn] vercoft aan Cornelis van Egmont.
Links een foto van Hof de Kous voor de sloop in 1906 ten behoeve van een schoolgebouw met dezelfde naam.Deze school (foto Henk Spek) is inmiddels vervangen door nieuwbouw.

Vermelding in archiefbronnen:
Bonboek (6632, Waardbon)fol. 483-484 (Vrijdom buiten de Zijlpoort)1642 na
Bonboek (6632, Waardbon)fol. 564-575 (Vrijdom buiten de Zijlpoort)1642 na
Waarboek 67 7K 1722fol. 1921723-02-09
Waarboek 67 7Y 1732fol. 381732-05-14
Waarboek 67 9B 1753fol. 1181754-01-10

Vermelding in andere bronnen:
krantenberichtLeidsch Dagblad1878-07-11
krantenberichtLeidsch Dagblad1878-09-18
krantenberichtLeidsche Courant1885-06-10
krantenberichtHandelingen Gemeenteraad1906-07-31
 
Poortbebouwing
Namen en adressen, aantallen woningen en bewoners, woninggrootte en kwaliteit
BewoondOnbewoond
1. 1850 (ca.) Opgave S. van der Paauw
2. 1853 Buurtkaart
3. 1871 Huisnommerboek 1871
4. 1879 Kaart Van Campen 1879
5. 1892 Aanleg waterleiding -
    - aangelegd [A]
    - door eigenaar geweigerd [G]
    - eigenaar weigert betaling [AG]
6. 1892 Aantal woningen
7. 1892 Aantal bewoners
8. 1899 Kaart Van Campen 1899
Woningonderzoek
1913
Aantal
vertrekken
per woning
in 1912/13
Woning-
onderzoek 1922
19001912
aantal woningenaantal bewonersaantal woningenaantal bewoners123zeer slechtslechtvrij slechtredelijk
12345678
x37xxG1045x1154