Het referentiekader om niet of onvoldoende beschermd erfgoed te typeren en te waarderen laat onvermijdelijk ruimte voor een subjectieve invulling: zowel het opnemen van een object of situatie is niet vanzelfsprekend, maar evenmin de redenen ervoor. Een inventarisatie van dergelijk erfgoed is behalve discutabel ook onvermijdelijk dynamisch. 

Waar gaat het over bij niet of onvoldoende beschermd erfgoed?
Erfgoed is wat vorige generaties hebben nagelaten en dat de grondslag vormt voor de cultuur en de kennis waarop wordt voortgebouwd. Hoe verder terug in de tijd, hoe meer het gaat om het koesteren van een verleden dat is afgesloten. De Burcht of de Pieterskerk hebben de oorspronkelijke functie allang verloren, maar hebben zo ́n waarde voor de stad dat dit er helemaal niet meer toe doet. 

Naarmate het gaat om objecten of situaties van recenter datum, is een dergelijke status minder of helemaal niet aanwezig. Een scherpe grens valt daarbij niet te trekken. Wij spreken van "modern erfgoed" als het gaat om objecten en situaties waarbij de oorspronkelijke functie er nog steeds toe doet en onderdeel uitmaakt van het "verhaal" waarin de waarde en de kwaliteit worden geduid. Grofweg dateert modern erfgoed vanaf de 19de eeuw, mede door de breuklijnen die dan zichtbaar worden in de ontwikkeling van de stad. De opkomst van de moderne industrialisatie, het treden buiten de singels, de opkomst van de sociale huisvesting, de modernisering van de infrastructuur.

Lees de hele inventarisatie in de bijlage.

De commissie Niet-beschermd erfgoed richt zich op het verzamelen van kennis over en beschermen van waardevol erfgoed dat geen of onvoldoende status geniet. In De Kooi werd de beslissing om de zogenaamde noordelijke blokken te slopen en te vervangen door nieuwbouw onherroepelijk.

Met woningcorporatie De Sleutels werd constructief overleg gevoerd om de kwaliteit van deze nieuwbouw en het aansluiten daarvan op het te behouden deel van de vooroorlogse complexen op een bevredigend niveau te krijgen. Er was een feestelijke oplevering van de opgeknapte delen van Tuinstadwijk in het voorjaar, waarover constructief overleg werd gevoerd met De Sleutels.

Bij de herstructureringsplannen van woningstichting Portaal van hun woningbezit in de Zeeheldenbuurt lukte het de commissie niet om de complexen aan de Zijlsingel te behoeden voor sloop. Overigens is er met Portaal een goed overleg, maar de uitkomst wordt betreurd. Het is wel gelukt om Portaal ervan te overtuigen om de woningen in de De Ruijterstraat te behouden.

De commissie publiceerde in 2014 een ‘referentiekader’ voor het beoordelen van het 'modern erfgoed' in Leiden. Daarbij werden twee expertisebijeenkomsten gehouden met deskundigen, in samenwerking met de dienst Erfgoed Leiden en omstreken. Het referentiekader is hier te raadplegen. Vervolgens is een begin gemaakt voor een nadere concretisering ervan in Leiden Zuidwest en het Morskwartier.