De Meelfabriek is een van de weinige grote industrieën binnen de Leidse singels waarvan de gebouwen bewaard zijn gebleven, ook nadat de Meelfabriek wegens failissement moest worden gesloten. Het complex heeft lang leeggestaan. Er zijn meerdere plannen geweest voor de transformatie van de Meelfabriek. Recent is eindelijk gestart met de herbestemming.
Begonnen is met de bouw van appartementen aan de rand van het Meelfabriekterrein (zie de rubriek Appartementen Waardgracht/Looiersplein) en de restauratie van het kantoorgebouw aan de Oosterkerkstraat. Het Molengebouw/Riffellokaal is een typisch industrieel gebouw dat vanaf 2018 wordt getransformeerd in appartementen/lofts, met behoud van de buitenkant. Oplevering geschiedde in 2020. In 2019 is begonnen met de voorbereidende wekzaamheden (i.c. de aanleg van een ondergrondse parkeergarage) voor een nieuwe woontoren tussen kantoorgebouw en Molengebouw/Riffellokaal (de zgn. Singeltoren).
Begin 2019 zijn de plannen ingediend voor de resterende fabrieksgebouwen, waaronder het rijksmonument Meelmagazijn, te transfomeren in grote appartementen en een opbouw met penthouses moet krijgen (het hoge gebouw rechts op de foto). Het grote gebouw links op de foto is voorbestemd om hotel te worden. Ook is voorzien in een wellness centrum met zwembad en enige andere functies. Een deel van de bestaande gebouwen langs de Zijlsingel wordt gesloopt en vervangen door nieuwbouw.
Het bestuur van de HVOL is van mening dat een deel van deze plannen teveel het industriële karakter van de gebouwen aantast, met andere woorden dat te weinig respect wordt getoond voor dit voor Leiden unieke industrieel erfgoed. Het bestuur heeft op 10 aprril 2019 zijn mening in een brief ter kennis gebracht van het college van B&W en de Welstands- en Monumentencommissie Leiden. De HVOL heeft vervolgens op uitnodiging overleg gepleegd met Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO), gemeenteambtenaren, de eigenaar/projectontwikkelaar en de architect, bij welke bijeenkomsten van beide zijden nadere uitleg is gegeven, standpunten zijn toegelicht en tekeningen maquettes zijn getoond en toegelicht. Daarbij bleek ook dat inmiddels uitgebreide consultaties hadden plaatsgevonden tussen de Meelfabriek en ELO, de Welstand- en Monumentencommissie Leiden (WML) en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE), die alle inmiddels hun zegen aan de plannen hadden gegeven. In die situatie was er in feite geen ruimte meer voor wijzigingen in de plannen. Aangezien de HVOL de transformatie van Meelfabriek na zoveel jaar van stilstand een belangrijk project vindt dat voort gang behoeft, heeft het bestuur van de HVOL het college van B&W op 25 juli 2019 per brief laten weten dat het afziet van formele procedures om zijn bezwaren kracht bij te zetten.
(bijgewerkt tot januari 2021)
OLN 7-3