De foto’s die Nico van der Horst op en rond 8 mei 1945 in Leiden nam, laten in de eerste plaats de vreugde zien van de bevrijding, die toen even al het andere overheerste. Zij weerspiegelen zo ook de opluchting dat de ellende voorbij was, al zouden de effecten en de verliezen van de oorlog nog lang gevoeld worden. Zij tonen bovendien de hoge verwachtingen over een toekomst waarin alles beter zou worden. Die authentieke en ook begrijpelijke gevoelens maskeerden wel enigszins hoe groot de problemen waren waarvoor het land (en dus ook de stad Leiden) stond; en hoe groot de schade was die de, in totale chaos geëindigde, bezettingstijd had aangericht.

Zo luidde de door Nico van der Horst in mei 1945 vastgelegde vreugde een aantal moeilijke jaren in voor herrijzend Nederland. In de P.J. Bloklezing, volgend op de vertoning van de beelden, zal Hans Blom trachten dat nader toe te lichten, zo veel mogelijk aan de hand van Leidse voorbeelden.