Inventarisatie Wederopbouwkunst

Wandreliëf met stalen profielen, Peter Struycken (foto: Jos Hooghuis)

 

Adres	Dieperpoellaan 2, 2334 CN Leiden
Bouwjaar	1965-1966
Architect	Architectenbureau Lucas en Niemeyer
Oorspronkelijke bestemming	UTS Mathesis Scientiarium Genetrix
Huidige gebruik	Gesloopt ten behoeve van woningbouw
Kunstobject	Wandreliëf
Kunstenaar	Peter Struycken (1939)
Status	Opgeslagen

 

Beschrijving:

Het kunstwerk bestaat uit twee delen: één - voor en achter de glazenpui - van de hoofdentree en de hal en één voor het overblijflokaal of aula. De twee reliëfs zijn ruggelings, dus aan de voor- en de achterzijde van dezelfde dragende muur bevestigd. De beide kunstwerken met een vergelijkbare compositie, zijn uitgevoerd in bruine en in verschillende rood- en/of oranjetinten geverfde stalen U-profielen die in schuine richtingen op een donkerblauwe of zwarte muur zijn gemonteerd. Het reliëf is beschadigd doordat het door onbekenden met wit is overgeschilderd (zie foto) en ook omdat het relief aan de binnenzijde (aula/overblijflokaal) niet meer aanwezig is.

De kunsthistorische waarde van dit reliëf is van belang omdat het een van de vroegste monumentale kunstwerken van Struycken is.

Peter Struycken is een zeer toonaangevende Nederlandse kunstenaar en is vooral bekend door zijn werken met kleur en computertechniek vanaf 1969. Hij werd in 1939 geboren in Den Haag en studeerde daar aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. In 1964 werd hij docent aan de kunstacademie in Arnhem en was hij daar de medeoprichter van de afdeling Monumentaal Nieuwe Stijl, die studenten stimuleerde om kunst te verwerken in architectuur en stedenbouw.

Nadat de UTS het gebouw niet meer gebruikte vestigde het Driestar College (voor PrO, lwoo, vmbo, havo en vwo) zich in het gebouw. Dit is in 2017 afgebroken om plaats te maken voor woningbouw. Het kunstwerk is gedemonteerd en verwijderd. De onderdelen zijn door de RCE geanalyseerd om de oorspronkelijk kleuren en de samenstelling van de verf vast te stellen. Het werk is opgeslagen. Waarschijnlijk zal het kunstwerk worden gerestaureerd en herplaatst. Hierover is overleg gaande met de kunstenaar.

 

Kunstwerk aan de binnenzijde van de entree (foto: Jos Hooghuis)

 

Kunstwerk gedemonteerd en opgeslagen (foto: Jos Hooghuis)

 

Analyse van de oorspronkelijke kleuren van het kunstwerk door dr.ir. Mariël Polman,

Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed (foto: Jos Hooghuis)

 

Analyse van de oorspronkelijke kleuren van het kunstwerk door dr.ir. Mariël Polman,

Rijksdienst voor het Culturele Erfgoed (foto: Jos Hooghuis)

 

Bronnen:

“’Mathesis Scientiarum Genitrix’ streek neer in de Boerhaavewijk” in Leidse Courant , 16 september 1966, p. 3

“Nieuwe school van MSG door Minister geopend” in Leidsch Dagblad, 16 september 1966, p. 3

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en Stedenbouw 1940-1965. Leidse Historisch Reeks. Leiden 2009, p. 106

Spoelstra, Yteke, De School: “Een sieraad der gemeente”. De geschiedenis van de scholenbouw in Leiden. Deel 2: 1945-1965, Unit Monumenten & Archeologie gemeente Leiden, Leiden 2009-2010, p. 17, p. 21

Spoelstra, Yteke, Wetmatige Beweging. Gekleurd metalen reliëf uit 1966 Peter Struycken. Uitgebreid Technische School Mathesis Scientiarum Genetrix, Dieperpoellaan 2, Leiden. Een kunst- en cultuurhistorische waardestelling, maart 2016

“Veranderd genootschap M.S.G. trekt in een nieuw schoolgebouw” in Leidse Courant, 29 april 1966, p. 7

“Werk Peter Struycken nader onderzocht” in: Oud Leiden Nieuws, jaargang 5, nummer 3, september 2017, p. 18-20

 

22 maart 2018

Sinds 2014 kent de HVOL een commissie Monumentale kunst van de wederopbouwperiode. Deze commissie is opgericht om de Leidse monumentale kunst uit de naoorlogse periode te inventariseren, te documenteren en onder de aandacht te brengen. De commissie bestaat uit Paulina Buring, Jos Hooghuis (voorzitter), Walter van Kampen, Hans van Klinken en Peter Lamboo.

Wat is monumentale kunst?
Monumentale kunst is de term die gebruikt wordt voor kunst die ontworpen is als spijkervast onderdeel van een gebouw. Vaak is monumentale kunst te vinden in openbare of semiopenbare gebouwen, zoals scholen, kerken, stations, winkelcentra en kantoren.

Wat heeft de commissie tot nu toe gedaan?
De commissie richt zich speciaal op de monumentale kunst uit de periode van de wederopbouw, tussen 1940 en 1970. Dit waardevolle erfgoed dreigde door gebrek aan bekendheid en waardering geruisloos te verdwijnen. Een deel is ook al verdwenen. Vele van de gebouwen waarin deze kunst zich bevindt zijn economisch verouderd en worden met sloop bedreigd. De commissie heeft de afgelopen jaren die monumentale kunst In Leiden geïnventariseerd.

De inventarisatie van monumentale kunst in Leiden
De inventarisatie van Leidse monumentale kunst uit de wederopbouwperiode is hier te vinden op deze website. Door in het overzicht door te klikken op foto of adres opent men een pagina met informatie over het betreffende kunstwerk, de kunstenaar en het gebouw waarvoor het kunstwerk is ontworpen. Deze informatie wordt voortdurend geactualiseerd. De inventarisatie omvat ca. 90 kunstwerken waarvan de helft inmiddels is verdwenen.

Samenwerking met de gemeente Leiden
De commissie heeft haar inventarisatie beschikbaar gesteld aan de gemeente Leiden die nader onderzoek heeft laten verrichten. Het College van B&W heeft in 2018 besloten dat voor monumentale kunst in gemeentelijk eigendom die wordt bedreigd onderzocht moet worden of er mogelijkheden zijn tot behoud en herplaatsing.

Wat doet de commissie nu?
De commissie zet zich in voor behoud en herplaatsing van bedreigde monumentale kunst in gemeentelijk èn particulier bezit.

Uw informatie zeer welkom
Mocht u informatie hebben over de in het overzicht voorkomende kunstwerken, of weet u van het bestaan van monumentale kunst die nog niet in dit overzicht voorkomt, neem dan contact op met de commissie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. .

‘Help Wandkunst Opsporen’
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft een website waarop iedereen nog onbekende monumentale kunst uit de wederopbouwperiode kan aanmelden: https://formulier.cultureelerfgoed.nl/archis/aanmelden-kunstwerk-openbare-ruimte/?get=2&sidn=0950cf01aab8476485500c4454c9e053

Lijsten met Monumentale Kunst in Leiden uit de wederopbouwperiode zijn hier te vinden.