Inventarisatie Wederopbouwkunst

Sculptuur, Wessel Couzijn, met op de achtergrond schildering van Ger Lataster (foto uit In Opdracht)

Beschrijving:

De sculptuur van Wessel Couzijn was oorspronkelijk geplaatst op de derde verdieping van het Kamerlingh Onnesgebouw in de hal voor de kantine en naast de ingang van het Instituut Lorentz. Tegen de muur achter de sculptuur bevond zich een schildering van Ger Lataster. De sculptuur werd gefinancierd uit de percentageregeling voor kunstwerken in rijksgebouwen. Couzijn ontving hiervoor een bedrag van 58.750 gulden.

Wessel Couzijn (Amsterdam 1912 – Amsterdam 1984) bracht een deel van zijn jeugd door in New York waar hij kunstvaardigheidslessen volgde. Terug in Nederland volgde hij een opleiding aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam waar hij les kreeg van Jan Bronner. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef hij in New York en kwam in contact met onder anderen Ossip Zadkine.  Aanvankelijk werkte Couzijn in steen maar licht gehandicapt door de gevolgen van kinderverlamming koos hij uiteindelijk voor brons. In 1960 was het Nederlandse paviljoen op de Biennale van Venetië nagenoeg geheel aan zijn werk gewijd. Bekend is zijn scuptuur Belichaamde Eenheid voor het  hoofdkantoor van Unilever in Rotterdam. Couzijn ontving in 1967 de Staatsprijs voor Beeldende Kunst en Architectuur.

 Het Kamerlingh Onneslaboratorium is gebouwd als Physisch, Chemisch en Anatomisch Laboratorium in 1856. In 1960 ontwierp architect M.P. Schutte de uitbreiding aan de Zonneveldstraat. Van 2000 tot 2004 is het gebouw grondig verbouwd naar ontwerp van architect Hans Ruijssenaars ten behoeve van de nieuwe gebruiker de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. De sculptuur van Couzijn is daarbij verwijderd. Op voorspraak van de directeur van Stedelijk Museum De Lakenhal is de sculptuur herplaatst in de hal van het Gorlaeus Laboratoium aan de Einsteinweg 55. Het laboratoriumgebouw is in 2019 afgebroken maar de hal met de collegezaal daarboven (‘de schotel’) is behouden gebleven.

Sculptuur, Wessel Couzijn in de hal van het Gorlaeus Laboratorium (foto: Jos Hooghuis)	Sculptuur, Wessel Couzijn in de hal van het Gorlaeus Laboratorium (foto: Jos Hooghuis)

Bronnen:

Ban, Hans van den, In opdracht:  zestig jaar percentageregeling beeldende kunst bij rijksgebouwen, Amsterdam: SUN, 2011

“Kamerling-Onnes-laboratorium (nog) niet voldoende uitgebreid”, in: Nieuwe Leidsche Courant, 22 juni 1967, p. 3

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en stedebouw 1940-1965. Leidse Historische Reeks 21. Leiden, 2009, p. 77

Spoelstra, Yteke, Monumentale kunst ontdekt in Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken 2017, https://www.leidseregioinkaart.nl/kaarten/images/Monumentale_kunst.pdf

“Uitbreiding Kamerlingh Onnes-laboratorium en het nieuwe Instituut Lorentz officieel in functie”, in: Leidse Courant, 22 juni 1967, p. 3

1 februari 2019