Op donderdag 2 juli gaf Joke Kardux via het platform Zoom een online-lezing over de Pilgrims in Leiden. 

In 2020 is het 400 jaar geleden dat het schip de Mayflower naar Amerika vertrok. Aan boord bevonden zich 50 van de Engelse Puriteinse geloofsvluchtelingen, later de Pilgrims genoemd, die zich in 1609 in Leiden gevestigd hadden. In Leiden, bolwerk van protestants verzet, hadden zij een plek gevonden waar zij in vrijheid hun geloof konden uitoefenen. Daar leefden zij te midden van duizenden anderen die op de vlucht waren geslagen voor geloofsvervolging of om aan oorlog en armoede te ontsnappen. In Leiden waren deze vluchtelingen zeer welkom; sommigen werden zelfs actief geworven door het stadsbestuur. Toch besloot de tot enkele honderden leden uitgegroeide Pilgrim-gemeenschap na een verblijf van bijna twaalf jaar Leiden weer te verlaten, om met toestemming van de Engelse koning in Noord-Amerika een kolonie te stichten, Plymouth Colony, na Jamestown (Virginia) de tweede Engelse kolonie in Noord-Amerika. In 1620 vertrok de eerste groep Leidse Pilgrims via Delfshaven en de Engelse havenstad Plymouth naar Amerika, waar zij in de loop der eeuwen een mythische status kregen als (religieuze) vrijheidsstrijders en beschouwd werden als eerste grondleggers van de latere Amerikaanse natie. Deze lezing probeert hun verhaal te ontdoen van die latere mythes en het verblijf van de Pilgrims in de context van de vroeg 17e-eeuwse Leidse geschiedenis te plaatsen, een geschiedenis waarin migratie en migranten een centrale rol speelden. Wat was de achtergrond van deze Puriteinse geloofsvluchtelingen? Waarom was Leiden een plaats waar zij bij uitstek konden gedijen? Waar woonden zij en vonden zij werk? Hoe verhielden zij zich tot de duizenden andere migranten in de stad, wier komst meermalen een stadsuitbreiding noodzakelijk maakte? Welke banden waren er met de stad en de universiteit? En waarom besloten zij in 1620 te vertrekken en zich aan de hachelijke onderneming van de vroege kolonisatie van Noord-Amerika te wagen? En wat namen zij als culturele bagage mee van hun verblijf in Leiden?

Deze lezing zou eerst op maandag 30 maart plaatsvinden in aansluiting op de ALV. Vanwege  de maatregelen i.v.m. de Covid-19-epidemie werden de ALV en de lezing afgelast..

Dr. Joke Kardux is voorzitter van de masteropleiding North American Studies aan de Universiteit Leiden. Samen met Eduard van de Bilt schreef zij ‘Newcomers in an Old City: The American Pilgrims in Leiden’, waarvan begin 2020 een herziene vierde druk zal verschijnen bij Burgersdijk en Niermans. Ter gelegenheid van de Leiden-Mayflower400 herdenking in 2020 organiseert zij een internationaal congres in Leiden met als thema: ‘Four Nations Commemoration, 1620-2020: The Pilgrims and the Politics of Memory’ (26-28 augustus 2020). De twee keynote lezingen van het congres zullen voor een breed publiek toegankelijk zijn. Voor de website van het congres, zie https://www.universiteitleiden.nl/leidenmayflower400conference.