Agenda

Download als een iCal bestand
Architect Jan Willem Schaap (1813-1887) en de Lokhorstkerk
Zaterdag 19 November 2022, 13:30 - 16:15

Het terrein waarop de Lokhorstkerk staat, behoorde in de middeleeuwen aan de graven van Holland. In de 16e eeuw stond hier het Huis Lockhorst, dat rond 1600 werd gesloopt. Het terrein werd verkaveld. In 1638 startte de Waterlandse Doopsgezinde Gemeente met de bouw van de kerkzaal. De kelder van het Huis Lockhorst bleef bestaan. In 1648 werd een gedeelte bijgebouwd waarmee de kerkzaal zijn huidige omvang bereikte.

Tot 1795 diende het gebouw als schuilkerk: er is dan ook geen kerktoren, maar wel een ingangsgebouw waardoor de kerk niet direct te zien is vanaf de Pieterskerkstraat – een ‘verscholen’ kerk. Oorspronkelijk stonden voor de kerk namelijk een kosterswoning en een koffiehuis. Die zijn later verbouwd tot de huidige kerkenraadskamer en een zaal voor bijeenkomsten (thans: Vermeerzaal).

In 1859-1860 vond een grootscheepse verbouwing van het interieur plaats onder leiding van de Leidse stadsarchitect J.W. Schaap, waarbij ook de zeldzame gietijzeren kolommen en opengewerkte tudorbogen werden toegevoegd. Ook het orgel is van monumentale aard. Het werd in 1774 gebouwd door de Oostenrijkse orgelbouwer Johannes Mitterreither. In 1999 is het orgel gerestaureerd en teruggebracht naar de staat waarin het zich in 1807 bevond.

De Lokhorstkerk is de kerk, waarin de samenwerkende doopsgezinde en remonstrantse gemeenten wekelijks hun erediensten houden. Het gebouw wordt daarnaast ook voor andere doeleinden gebruikt: er worden concerten gegeven, de HVOL organiseert er regelmatig lezingen. De Lokhorstkerk is ook een Rijksmonument. De veertiende-eeuwse kelder is nog intact, en de gebruiksgeschiedenis als schuilkerk is nog goed zichtbaar.

Het programma voor deze middag begint om 13.30 uur in de Lokhorstkerk:
13.30 uur ontvangst
13.45 uur welkom door Huib Hasselbach, voorzitter Doopsgezinde Gemeente Leiden
14.00 uur HVOL-lezing Jan Dröge, bouwhistoricus “Geschiedenis van de Lokhorstkerk en het werk van J.W. Schaap”
15.00 uur pauze
15.30 uur aanbieding van het boekje “De Lokhorstkerk in Leiden” door Monique Roso (samensteller) aan burgemeester H. Lenferink
16.00 uur korte presentatie van de uitgevoerde restauratie
16.15 uur slotwoord, afsluitend drankje in de Vermeerzaal

Maar monumenten vereisen extra zorg. In het najaar van 2021 viel een deel van het stucplafond naar beneden door ouderdom van de bevestigingsmaterialen. Met noodmaatregelen is de kerk weer gereedgemaakt voor gebruik, ook huurders en kerkgangers konden er weer terecht. Om dat feestelijk te vieren is er onder andere een boek verschenen waarin de geschiedenis van de kerk wordt beschreven. Rond de aanbieding daarvan organiseren de Lokhorstkerk en de HVOL, die actief meewerkte aan het boekje en de reparatie van het dak ook financieel ondersteunde, deze lezing.

Voor meer informatie over de Lokhorstkerk, doopsgezinden en remonstranten: ww.lokhorstkerkleiden.nl

Jan Dröge (1953) is architectuur- en bouwhistoricus. Hij had meer dan 35 jaar een eigen bureau voor bouwhistorisch onderzoek. Hij heeft een meer dan gemiddelde interesse over alles wat te maken heeft met het bouwen in het Leidse verleden en publiceert daar regelmatig over.

 

Locatie Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1, Leiden
Zaal open om 13.30
Vrije toegang voor HVOL-leden