Agenda

Download als een iCal bestand
Hoe Leiden profiteerde van het beleg: Leiderdorp tijdens de 80-jarige oorlog
Vrijdag 16 Oktober 2020, 20:00
Contact Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Hoe Leiden van het beleg profiteerde: Leiderdorp tijdens de 80-jarige oorlog.

Lezing door Dick de Boer

Vrijdag 16 oktober 2020, 20.00 uur, 

De lezing kan ook gevolgd worden via live streaming

Al ruim voordat het Beleg door de Spaanse troepen Leiden in een wurggreep nam, probeerde de stad die na de snelle groei van de 15de eeuw in een stagnatie terecht was gekomen, haar greep op het ommeland te versterken. Allerlei ‘buitenneringen’ zag zij als bedreiging. Sinds1540 had de stad het recht in het gebied binnen 500 roeden van de muren alle nieuwe nijverheden te verbieden. Maar het verkrijgen van rechtstreekse bestuursmacht door de omringende ambachtsheerlijkheden te verwerven, was het meest effectieve middel om controle te kunnen uitoefenen. Een poging om Zoeterwoude te kopen mislukte omstreeks 1550. Zolang dat niet gelukt was, was ieder excuus om korte metten te maken met activiteiten in het buitengebied welkom. Dat de dreiging van een beleg een wettige aanleiding was om alle boomgaarden en opstallen daar met de grond gelijk te maken, kwam dus goed uit. Het verbod de gesloopte huizen te herstellen en de stichting van de universiteit (formeel) ‘door Filips II’ in 1575 waren bedoeld om de stedelijke economie te herstellen. De koop van Leiderdorp was de volgende stap.

Toen het levenseinde van de ambachtsheer Filippe de Ligne naderde, zag Leiden haar kans schoon. Alleen de timing deugde niet: in 1582 werd een koopcontract gesloten en pas daarna probeerde de stad ook werkelijk met de heerlijkheid beleend te worden. Daarbij werden het beleg en de daardoor veroorzaakte ellende als argumenten gehanteerd en Leiderdorp als economische reddingsboei afgeschilderd. Maar het zou tot 1597 duren voordat de Staten van Holland formeel toestemming gaven. In die 15 jaar probeerde de stad uit alle macht alle activiteiten in Leiderdorp te blokkeren of te controleren.

Vanaf 1597 ontwikkelde Leiderdorp zich letterlijk en figuurlijk in de ban van Leiden. De stad profiteerde van het bezit van de heerlijkheid door belangrijke stadsvergrotingen te realiseren. Leidse burgers verwierven in toenemende mate onroerend goed in de heerlijkheid. En Leiderdorp profiteerde van de opleving van de Leidse economie en de groei van de bevolking.

In zijn lezing schetst Dick de Boer enkele aspecten van de verwevenheid van dorp en stad, opgehangen aan de periode van het Beleg en de lijnen die vandaaruit door de Tachtigjarige Oorlog kunnen worden getrokken.

In verband met de maatregelen inzake de Covid-19 epidemie is het beschikbaar aantal plaatsen in de Lokhorstkerk beperkt tot 30. Belangstellenden dienen zich vooraf aan te melden door een mailbericht aan Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. onder vermelding van ‘Lezing de Boer’.

 

Dick de Boer is emeritus-hoogleraar Middeleeuwse geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verzorgt lezingen en publiceert over onderwerpen uit zijn aandachtsgebied. Hij is leidend auteur en redacteur van het boek ‘Leiderdorp tijdens de 80-jarige oorlog’ dat in november 2019 verscheen bij Uitgeverij Ginkgo.

Locatie Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1, Leiden
Live streaming: De lezing kan worden gevolgd door live streaming via YouTube. Het kanaal kunt u bereiken via deze link: https://youtu.be/cv_-EsKfMrs