Inventarisatie Wederopbouwkunst

 

Sgrafitto wandreliëfs, Lex Horn (foto: Stichting Lex Horn)

 

Adres	Wassenaarseweg 64, Leiden
Bouwjaar	1957-1960
Architect	Frants Edward Röntgen
Oorspronkelijke bestemming	Clusius Laboratorium voor biochemie
Huidige gebruik	Afgebroken
Kunstobject	Sgrafitto wandreliëfs in trappenhuis
Kunstenaar	Lex Horn (1916-1968)
Status	Uitgenomen

 

Beschrijving

Het sgrafitto kunstwerk ( compositie van elementen uit de alchemie, 1960) is gemaakt voor een wand in het trappenhuis van het laboratorium.

Sgrafitto is een techniek waarbij in verschillende gekleurde pleisterlagen wordt  gekrast. Er ontstaan op die manier afbeeldingen/figuren in verschillende kleuren.

Voor een goede sgrafitto in meer dan twee lagen is een goede samenwerking tussen kunstenaar en stukadoor een vereiste. Het sgraffito in het Clusiuslaboratorium bestaat uit drie lagen. De onderste laag is zwart, de tweede wit en de oppervlaktelaag is geel. Het kunstwerk beslaat de hele wand van het trappenhuis.

Op de afbeeldingen is duidelijk te zien dat de drie delen van het werk als compositie een eenheid vormen. De gebruikte vormen zijn half figuratief en half abstract. De kleurstelling is eenvoudig en de compositie suggereert een sterke beweging. Het gebruik van de kleur geel kan beschouwd worden als een verwijzing naar De Stijl.

Het Clusiuslaboratorium is in 2015 afgebroken waarbij het sgrafitto is uitgezaagd. Het is opgeslagen met het oog op herplaatsing elders in Leiden.

Lex Horn (Nijmegen 1916 – Vannes 1968) studeerde in de tweede helft van de jaren 1930 aan de Amsterdamse Rijksakademie voor Beeldende Kunst, waar hij uitgroeide tot een van de beste leerlingen van professor Heinrich Campendonk, hoogleraar Monumentale en Versierende Schilderkunst. Studievrienden waren Jan Peeters, Wim ten Broek en Hans Norden. Lex Horn ontwikkelde zich als een expressionistisch kunstenaar met voorliefde voor monumentale kunst.

Lex Horn is vooral bekend is geworden om zijn introductie en gebruik van sgraffito- en glas-appliquétechnieken in monumentale kunst tijdens de wederopbouw. Hij zag als kunstenaar een taak weggelegd voor monumentale kunst en heeft zich ingezet voor de wederopbouw door te pleiten voor kunstbijdragen aan de nieuwe architectuur. Horn behoorde tot de meest succesvolle kunstenaars in Nederland. In 1948 vertegenwoordigde hij Nederland op de Venetiaanse Biënnale en in 1949 was zijn werk prominent aanwezig op de Benelux-tentoonstelling in Den Haag.

   

Sgrafitto, zicht vanaf 3e etage (foto: Paulina Buring)

 

Sgrafitto, zicht vanaf 2e etage (foto: Paulina Buring)

Bronnen:

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en stedenbouw 1940-1965. Leidse Historische Reeks 21. Leiden 2009, p. 128

Spoelstra, drs. Yteke, Biochemisch Laboratorium Clusius, Universiteit Leiden, Wassenaarseweg 64 Leiden. Een kunst- en cultuurhistorische waardestelling. Maart 2015

Stichting Lex Horn http://www.stichtinglexhorn.nl/

 

15 januari 2019