Zoeken naar personen en percelen in de Straten- en Grachtenboeken en het boek van Pleyte Verantwoording Deze database is in 2016 gemaakt door Emiel van der Hoeven. Eerder in 2004 werd de informatie verzameld en bewerkt door Kees Walle. Beiden maken deel uit van de Werkgroep Jan van Hout, onderdeel van de Historische Vereniging Oud Leiden. Tevens met dankzegging voor de medewerking van het Erfgoedhuis Leiden en Omstreken (ELO) en dhr. Jan Dröge. Gezien de grote omvang van het bestand zijn onvolkomenheden niet uitgesloten. Het kan soms  voorkomen dat namen van perceeleigenaars of gevelbreedten niet correct zijn vermeld; soms omdat  de samensteller een fout heeft gemaakt of omdat de leesbaarheid als gevolg van slijtage of anderszins te wensen overlaat. Wij houden ons aanbevolen voor meldingen van gesignaleerde omissies. Inleiding In het Leidse stadsarchief bevinden zich twee bijzondere boeken: het Chaertbouc van Straten en dat van de Wateren, beide binnen deser Stadt Leyden, beter bekend als de Straten- en Grachtenboeken. Het betreft een verzameling van respectievelijk 32 en 96 ingekleurde, prekadastrale plattegronden die in vergelijking met moderne kadasterkaarten nogal primitief zijn. Weliswaar worden alle percelen in de 16e-eeuwse stad aangegeven, maar de voor- en achterhuizen, tuinen en achterplaatsen zijn niet afzonderlijk ingetekend. Daar staat tegenover dat de nauwe poorten of gangen die indertijd toegang gaven tot de al dan niet bebouwde achtererven wel zijn opgenomen. Bovendien zijn op diverse kaarten opmerkelijke gebouwen getekend; daaraan danken wij bijvoorbeeld de enige bestaande afbeelding van het in 1598 afgebroken middeleeuwse stadhuis. Minstens zo belangrijk is dat op de plattegronden de breedte van ieder perceel in Rijnlandse roeden, voeten en duimen staat vermeld. Lees verder.....>

 

De bonnen of wijken onstreeks 1600: 1. Gasthuis 2. Vleeshuis 3. Wolhuis 4. Wanthuis 5. Over 't Hof 6. Zevenhuizen 7. Burgstreng 8. Kerkvierendeel 9. Gansoord 10. Nicolaasgracht 11. Marendorp Rijnzijde 12. Overmare Rijnzijde 13. Oost Marendorp Lz 14. West Maredorp Lz 15. Overmare Landzijde 16. Noord Rapenburg 17. Zuid Rapenburg 18. West Nieuwland 19. Oost Nieuwland 20. Hogewoerd Klik op kaart voor groter beeld.

Deze database bevat 4.016 persoonsnamen van perceeleigenaars, opgeslagen in even zoveel records. Ieder record bevat bovendien het oorspronkelijk perceeladres en (voorzover door Pleyte genoemd) het tegenwoordige adres. Verder wordt de breedte van het perceel aan de voorzijde vermeld (en bij hoekpercelen doorgaans de diepte). Daarna de naamsvermelding van het bon (of de wijk) waarin het perceel is gelegen.
Ook staat in ieder record het oorspronkelijke kaartnummer en de datering van de plattegrond uit het Straten- of Grachtenboek vermeld. De records zijn bovendien gekoppeld aan de betreffende kaart, zodat de ligging van een perceel ten opzichte van zijn omgeving fraai wordt gevisualiseerd. Tenslotte bevatten de records verwijzingen naar het boek van Pleyte en in voorkomende gevallen aantekeningen van de auteur.

Ook is informatie beschikbaar over de stadsvesting (de records 4017 t/m 4052). Deze is bereik-baar door in het zoekvenstertje ‘bon (wijk)’ het woord vesting in te typen.

Wat bevat deze site nog meer?
Deze site bevat nog enkele andere onderdelen:

1. Overzicht van de kaarten in de Straten- en Grachtenboeken
De kaarten of plattegronden zijn voorzien van een oudtijdse nummering en korte omschrijving. Door het overzicht te raadplegen kost het weinig moeite om de gezochte kaart te vinden en het nummer via het zoekvenster ‘straten- of grachtenboek’ in te voeren. Lees verder

2. Concordantie van de Straten- en Grachtenboeken én Pleyte
Hoewel op de afzonderlijke records wordt aangeven welke plattegronden wel en niet door W. Pleyte uit de Straten- en Grachtenboeken zijn opgenomen, biedt bijgaande concordantie een nuttig en verhelderend overzicht. Lees verder.  

3. Leiden vóór 300 jaren en thans
In het boek van W. Pleyte is ook een stadsbeschrijving opgenomen – Leiden vóór 300 jaren en thans – waarin hij de laat 16e-eeuwse situatie vergelijkt met die in 1874, het jaar waarin zijn boek verscheen. In een aantal opzichten zijn de vorm en inhoud van zijn verhaal gedateerd, maar voor een kennismaking met de 19e-eeuwse geschiedschrijving is de tekst zeker van belang. Lees verder.

4. Jan van Hout en zijn Stratenboek en Grachtenboek
Het betreft een enigszins aangepast artikel van P.J.M. de Baar, geschreven in 1985 voor de bundel Ups en Downers ter gelegenheid van het afscheid van de toenmalige gemeentearchivaris Mr. W. Downer. De inleiding van deze site is daar grotendeels aan ontleend, maar het artikel gaat dieper en uitgebreider in op de totstandkoming van de Straten- en Grachtenboeken. Lees verder.