Damlaan 22 Cephas Stauthamer

Inventarisatie Wederopbouwkunst

Damlaan 22 Pacelli 1Drie gevelreliëfs door Cephas Stauthamer (foto: Jos Hooghuis)

 

Adres

Damlaan 22, 2332 XH  Leiden

Bouwjaar

1953

Architect

Architectenbureau Van Oerle en Schrama

Oorspronkelijke bestemming

Rooms-katholieke lagere en kleuterschool Pacelli

Huidige gebruik

Rooms-katholieke Basisschool Pacelli

Kunstobject

3 gevelreliëfs: links: een tiara, midden: drie herders, rechts: een sleutel met de letters SP

Kunstenaar

Cephas Stauthamer  (1899 – 1983)

Status

Gemeentelijk monument nr. 1746

 

Beschrijving:

De drie gevelreliëfs zijn een verwijzing naar de persoon naar wie de school is genoemd: Eugenio Pacelli. Hij is beter bekend als paus Pius XII die van 1939 tot zijn overlijden in 1958 hoofd was van de rooms-katholieke kerk. De tiara in de linker gevelsteen is de pauselijke driekroon die in 1964 door paus Paulus VI als symbool van wereldlijke macht is afgeschaft. Op het middelste reliëf zijn drie herders afgebeeld: twee herders links en rechts aan de zijkanten staande met herdersstaf en schaap, één herder in het midden gezeten met herdersstaf en sleutel. Het rechterreliëf toont een sleutel met de initialen SP (Simon Petrus). De herders met schapen en herdersstaf verwijzen naar de herderlijke functie van de paus. De sleutel in de rechter gevelsteen is een verwijzing naar de tekst in het evangelie van Mattheus (16:19) waarin Jezus tegen de apostel Petrus verklaart hem de sleutels van het Koninkrijk der Hemelen te geven. De letters ‘SP’ betekenen Simon Petrus, een verwijzing naar de apostel Simon die door Jezus Petrus wordt genoemd.

Constantinus (Cephas) Stauthamer (Den Haag 1899 – Amsterdam 1983) was een Nederlandse beeldhouwer. Stauthamer werd opgeleid aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam en was naast beeldhouwer ook schilder en medailleur. Zijn beeldhouwwerk is, verspreid over Nederland, in de openbare ruimte te vinden. Stauthamer was als docent verbonden aan de Academie voor Beeldende Kunsten Arnhem.

Met zijn tweede vrouw, de keramiste Josje Smit, bewoonde hij het monumentale pand De Gecroonde Raep aan de Oudezijds Voorburgwal te Amsterdam, waar zij de voormalige tabakszolders in gebruik hadden als atelier.

In 1962 vervaardigde Stauthamer een bronzen beeld voor de universitaire laboratoria aan de Kaiserstraat waar het een plaats kreeg aan de Witte Singel. Sinds de sloop van de laboratoria is het beeld in opslag.

Damlaan 22 Pacelli 2 Damlaan 22 Pacelli 3 Damlaan 22 Pacelli 4
Pauselijke tiara door Cephas Stauthamer (foto: Jos Hooghuis) Drie herders in een galerij door Cephas Stauthamer (foto: Jos Hooghuis) Pauselijke sleutel met ‘SP’ door Cephas Stauthamer (foto: Jos Hooghuis)

 

Bronnen:

Monumentregister Leiden, Erfgoed Leiden en Omstreken

“Pacellischool aan de Damlaan hedenmorgen officieel geopend” in: De Leidse Courant, 28 april 1954, p. 3

Pollmann, Tessel en Michiel Kruidenier, Wederopbouw in Leiden. Architectuur en stedebouw 1940-1965. Leidse Historische Reeks 21. Leiden 2009, p. 135

Spoelstra, Yteke, De School: “Een sieraad der gemeente”. De geschiedenis van de scholenbouw in Leiden. Deel 2: 1945-1965, Unit Monumenten & Archeologie gemeente Leiden, Leiden 2009-2010 p. 12, 29.

Spoelstra, Yteke, De School: “Een sieraad der gemeente”. Inventarisatie van Leidse schoolgebouwen 1850-1965, Unit Monumenten & Archeologie gemeente Leiden, Leiden 2009-2010, p. 113

Starkenburg, Esther, #VVDW 21: Kunstenaarsechtpaar Smit en Stauthamer aan de Kaiserstraat, https://www.erfgoedleiden.nl/nieuws/vondst-van-de-week/781-kunstenaarsechtpaar-smit-en-stauthamer-aan-de-kaiserstraat

 

14 februari 2018